پیش فاکتور
پیش فاکتور اولین سندی است که در معامله بین المللی توسط فروشنده صادر می شود. بعد از برقراری ارتباط به صورت مکاتبه یا مذاکره رودررو، طرفین در مورد شرایط معامله و موارد مختلف به توافق می رسند. توافقات فی مابین به شکل سند پروفرما از سوی فروشنده برای خریدار ارسال می گردد. گاهی اوقات فروشنده قبل از پروفرما پیشنهاد فروش خود را در سندی تحت عنوان مظنه صادر می نماید و بعد از چانه زنی و حصول توافق بین طرفین موارد مورد توافق در پروفرما درج می گردد؛ بنابراین پروفرما سندی است که توسط فروشنده قبل از انجام معامله صادر می گردد و حاوی کلیه توافقات اولیه بین فروشنده و خریدار است.
پروفرما اهمیت زیادی دارد و تنظیم دقیق آن به کاهش زمان انجام معامله کمک شایانی می کند. این امر بدین دلیل است که مطالب مندرج در پروفرما مبنای تکمیل چند فرم از جمله ثبت سفارش و گشایش اعتبار اسنادی است. در صورتی که نمات مدنظر به صورت دقیق، صحیح و کامل در پروفرما درج شود ممکن است در مراحل بعدی مشکلات متعددی برای بازرگانان بوجود آید. در تنظیم پروفرما باید به چند نکته توجه کرد که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند. مواردی که در یک پروفرما باید گنجانده شود عبارت اند از :
01
مدت اعتبار پروفرما: در پروفرما فروشنده به خریدار اعلام می نماید کالای خاصی را به قیمت مشخص و شرایط معلوم به وی می فروشد؛ اما این شرایط دائمی نیست و باید مشخص شود خریدار تا چه زمانی می تواند به فروشنده جهت خرید با این شرایط مراجعه کند. به بیان دیگر باید مشخص کرد شرایط اعلام شده از سوی فروشنده تا چه زمانی معتبر است. ممکن است بعد از گذشت مدت زمان خاصی فروشنده نتواند با قیمت قبل معامله کند. از سوی دیگر مدت اعتبار پروفرما در زمان گشایش اعتبار اسنادی نیز مهم است؛ بنابراین بهتر است در پروفرما ذکر شود که مدت اعتبار آن تا چه زمانی است.
02
نام کالا: در پروفرما به صورت دقیق مشخصات کالا تشریح شود. نام کالا، جنس آن، رنگ، اندازه، وزن، ابعاد و سایر موارد برای توصیف دقیق کالا باید در پروفرما ذکر شود. گاهی اوقات فروشنده تعرفه 8 رقمی کالا بر مبنای سیستم هماهنگ شده را نیز در در پروفرما درج می نماید. درج نام کالا جهت شناسایی، طبقه بندی و عملیات ارزیابی در گمرک نیز اهمیت زیادی دارد.
03
مقدار کالا: قیمت و شرایط اعلام شده از سوی فروشنده معمولا تابعی از مقدار خریداری شده است؛ بنابراین باید در پروفرما مشخص شود قیمت و شرایط اعلام شده برای چه مقدار کالا است. مقدار کالا با توجه به واحد شمارش آن کالا و تحت عناوین وزن، حجم، تعداد و یا دیگر واحدها مشخص می شود.
04
قیمت کالا: قیمت را می توان مهم ترین بخش پروفرما در نظر گرفت. طرفین معمولا بعد از مشخص شدن تمام شرایط در مورد قیمت تصمیم می گیرند؛ چرا که قیمت تابعی از شرایط معامله است. قیمت کالا در پروفرما به صورت قیمت واحد و قیمت کل مطرح می گردد. در صورتی که پروفرما شامل چند قلم کالا باشد قیمت واحد اقلام در یک ستون زیر هم اعلام می شود، در ادامه قیمت کل هر قلم که ضرب قیمت واحد در تعداد کالا است محاسبه شده و نهایتا قیمت کل اقلام یا قیمت کلی اعلام شده در پروفرما درج می گردد.
05
کرایه حمل: در صورتی که طبق توافقات فروشنده موظف به پرداخت کرایه حمل باشد طبیعی است قیمت اعلام شده توسط فروشنده شامل کرایه حمل نیز خواهد بود. لذا بهتر است مبلغ پرداخت شده برای حمل در پروفرما مشخص شود. در این حالت فروشنده بعد از ذکر قیمت واحد و قیمت کل اقلام کرایه حمل را نیز به صورت جداگانه درج می کند. در این شرایط قیمت FOB به قیمت CFR تبدیل می شود. این موضوع در مبحث اینکوترمز مورد بررسی بیشتر قرار می گیرد. از سوی دیگر مشخص کردن کرایه حمل در زمانی که ناوگان حمل خارجی است، کار محاسبه 10 درصد کرایه حمل به وزارت راه و ترابری را تسهیل می نماید.
06
نوع ارز: از آنجا که معامله در محیط بین المللی و دست کم بین دو کشور اتفاق می افتد فروشنده باید اعلام کند مبلغ مشخص شده به کدام ارز است. نوع ارز را معمولا فروشنده مشخص می نماید؛ اما خریدار نیز باید آن را بپذیرد. به عبارت دیگر نوع ارز باید مورد توافق طرفین باشد. گاهی اوقات قوانین بانکی و رویه های حقوقی یکی از طرفین ممکن است محدودیت هایی در این زمینه ایجاد نماید.
07
کشور و کارخانه تولید کننده: گاهی اوقات خریدار نمی تواند مستقیما از سازنده خرید کند و به دلایل متعدد به ناچار از واسطه ها استفاده می نماید. از سوی دیگر با توجه به شکل گیری الگوی شرکت های چندملیتی و اتحادیه های اقتصادی اغلب اوقات چندین کشور در ساخت یک محصول نهایی مشارکت می نمایند. به همین دلیل در اظهارنامه گمرکی نام کشور مبدأ و کشور طرف معامله به صورت مجزا درج می گردد. کشور مبدأ یا سازنده در خانه های 10 و 16 و کشور طرف معامله یا کشور صادر کننده در خانه های 11 و 15 اظهارنامه درج می شوند. در هر صورت در پروفرما باید مشخص شود کشور سازنده کدام است و مبدأ کالا کجاست.
08
مشخصات بسته بندی: بسته بندی یکی از وظایف ذاتی فروشنده است. بسته بندی صادراتی با بسته بندی محصول برای بازار داخلی تفاوت های اساسی دارد. این تفاوت دو دلیل اصلی دارد:
• تفاوت در بسته بندی به دلیل ریسک های فیزیکی حمل و نقل: در جریان مبادلات بین المللی کالاها مسیر بسیار طولانی را با وسایل حمل متعدد طی می نمایند. گاهی اقات در حمل های بین المللی جمله حمل مرکب، کالا در چند وسیله حمل مختلف همچون کامیون، قطار، کشتی و هواپیما تخلیه و بارگیری می شود. در صورتی که در معاملات داخلی فاصله فیزیکی و نوع حمل و نقل به پیچیدگی معاملات بین المللی نیست. بسته بندی صادراتی باید متناسب با ماهیت و وزن کالا، میزان فاصله و نوع حمل باشد. بسته بندی باید به نحوی انجام شود که کالا در جریان حمل و نقل آسیبی نبیند و بدن صدمه ناشی از بسته بندی ضعیف به مقصد برسد.
• تفاوت در بسته بندی به دلایل بازاریابی در کشور مقصد: نوع بسته بندی یک کالای خاص ممکن است در کشورهای مختلف با توجه به متغیرهای بازاریابی از جمله فرهنگ و سلیقه کشور مبدأ متفاوت باشد. به عنوان مثال عسل در بعضی کشورها در بسته های پلاستیکی به بازار ارائه می شود و در بعضی کشورهای دیگر در بسته های شیشه ای. همچنین می توان به معنی رنگ ها، لغات و نشانه ها، الزامات قانونی و ... برای لزوم تغییرات در بسته بندی اشاره کرد.
بنابراین خریدار و فروشنده باید به صورت دقیق و واضح مشخص می نمایند که چه نوع بسته بندی مد نظر آن است. هر چند با ظهور پدیده کانتینر مشکلات مربوط به بسته بندی خیلی از کالاها حل شده، اما همچنان باید دقت نمود در حمل و نقل مشکلی برای کالا ایجاد نشود. گاهی اوقات طرفین از واژه هایی همچون بسته بندی مناسب، بسته بندی استاندارد، و بسته بندی صادراتی استفاده می نمایند که درست نیست. علاوه بر بسته بندی اصلی کالا، نوع پالت یا حتی کانتیر مورد استفاده نیز بهتر است به صورت دقیق مشخص شود. این موضوع در زمان بازرسی کالا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. باید توجه داشت در صورت آسیب دیدن کالا به دلیل ضعف بسته بندی، بیمه خساراتی را پرداخت نمی کند.
09
مشخصات حمل: مشخصات حمل شامل تعیین نوع حمل، مبدأ، مقصد و وسیله حمل است. تعیین نوع حمل از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باید در پروفرما مشخص شود. منظور از نوع حمل در واقع نوع وسیله حمل است. کشتی، کامیون، هواپیما، قطار و خطوط لوله وسایل حمل بین المللی هستند که هر کدام از سرعت، ریسک و بالطبع هزینه خاصی برخوردارند. گاهی اوقات تغییر وسیله حمل تأثیر زیادی بر قیمت کالا دارد. درصد بالایی از کالاها در تجارت بین الملل از طریق کشتی حمل می شوند که تقریبا از سرعت و قیمت پایین و ریسک متوسط برخوردار است. بعلاوه تعیین مبدأ به ویژه مقصد حمل در پروفرما از اهمیت زیادی برخوردار است. چرا که پرداخت کرایه حمل از مبدأ تا مقصد یکی از هزینه های اصلی بازرگانی بین الملل به حساب می آید. باید مشخص گردد قیمت اعلام شده توسط فروشنده شامل کرایه حمل تا کجا است و تعهد فروشنده تا کجاست. این موضوع در مبحث اینکوترمز بیشتر مورد بررسی قرار می گیرد. اینکوترمز استانداردهای مشخصی برای این بخش از قرارداد و تعهدات طرفین در اختیار تجار قرار می دهد.
10
شرایط پرداخت: یکی از مهمترین نکات پروفرما تعیین نوع یا روش پرداخت و مدت زمان آن است. خریدار و فروشنده باید در خصوص روش و چگونگی پرداخت مذاکره کرده و در توافق نهایی را در پروفرما درج نمایند. روش های پرداخت متعددی در بازرگانی بین الملل مورد استفاده قرار می گیرد که توضیحات کاملی از آن در فصل 9 ارائه خواهد شد. در مجموع 5 روش پرداخت در معاملات بین الملل عبارت اند از خرید به روش حساب باز با خرید نسیه، خرید به روش پیش پرداخت، خرید با استفاده از برات اسنادی، خرید با گشایش اعتبار اسنادی، و تعهد پرداخت بانکی.
11
سایر موارد: چند مورد دیگر همچون شماره و تاریخ پروفرما، نام شرکت فروشنده، نام شرکت خریدار و اطلاعات بانکی نیز در اغلب پروفرما ذکر می گردد. به علاوه بعضی اوقات با توجه به توافق طرفین و ماهیت کالاها شروط ویژه و موارد خاصی نیز در پروفرما گنجانده می شود که در این متن مورد اشاره قرار نمی گیرند.
در صورتیکه برای صاحب کالا امکان تهیه اسناد لازم جهت بازرگانی و ترخیص کالا وجود نداشته باشد؛ شرکت فراتجارت هخامنش با اتکا به نیروهای خبره و باتجربه، آمادگی خود را جهت انجام تمامی مراحل ترخیص کالا اعلام میدارد.
برای دریافت مشاوره و سفارش درخواست خود می توانید با شماره تلفن های زیر تماس حاصل فرمایید و از راهنمایی های همکاران ما بهره مند شوید.
٤٤٣٨٧٥٧٩(٠٢١)
٤٤٣٨٩٩٨١
٤٤٣٨٩٩٧٣