سوئیفت


پیام های سوئیفتی با توجه به کاربردشان به فرمت های مختلف تقسیم بندی شده اند. در این سیستم با توجه به استانداردهای تعریف شده برای هر نوع پیام یک کد مشخص تعریف شده است. تعداد کدهای پیام های سوئیفتی درحال حاضر حدود 250 عنوان است که این کدها درگروه های نه گانه تفکیک شده اند. کدهای مذکور به صورت عددی و با سه رقم مشخص شده اند و معمولاً به آنها MT می گویند.
رقم اول این کدهای عددی با توجه به گروه مربوطه مشخص میشود. به طور مثال پیام های 103 و 192 در گروه اول و پیام های 700 و 740 در گروه هفت قرار می گیرد. این کدها به صورت قراردادی مشخص شده اند و هر کد معرف یک نوع پیام سوئیفتی است که با توجه به تعاریف صورت گرفته و پذیرفته شده جهانی استفاده می گردند.
گروه بندی پیام های سوئیفتی مورد اشاره بدین ترتیب تفکیک شده اند:


• گروه 1: پرداخت های مربوط به اشخاص و وصول چک ها

• گروه 2: پرداخت های بین بانکی

• گروه 3: بازارهای معاملات ارزی وتبادلات ارزی و ابزارهای مشتقه

• گروه 4: پرداخت های مربوط به روش بروات وصولی

• گروه 5: بازار اوراق بهادار

• گروه 6: خرید و فروش فلزات

• گروه 7: اعتبارات اسنادی و ضمانت نامه های ارزی

• گروه 8: چک های مسافرتی

• گروه 9: مدیریت پرداخت های نقدی

همانطور که مشاهده میشود گروه هفت و چهار به طور خاص مربوط به فعالیت های بازرگانی هستند هرچند که از گروه اول نیز در روش های پرداخت ساده تر نظیر روش حساب باز و پیش پرداخت می توان استفاده کرد.
در گروه هفت 29 نوع پیام وجود دارد و عمده پیام های مربوط به این گروه مربوطه به فرایندهای اعتبار اسنادی است. مهم ترین، پرکاربردترین و مفصل ترین پیام سوئیفتی این گروه پیام 700 است که برای گشایش وابلاغ اعتبار اسنادی استفاده میشود. این پیام توسط بانک گشایش کننده ( بانک متعهد پرداخت) تهیه و جهت ابلاغ به فروشنده به بانک ابلاغ کننده ارسال می شود. برخی از مهم ترین پیام های سوئیفتی عبارت اند از :

• پیام گشایش اعتبارMT 700
• پیام اصلاحیه اعتبار اسنادیMT 707
• پیام انتقال اعتبار اسنادی MT 720
• پیام تایید دریافت پیام اعتبار اسنادی MT 730
• پیام تایید تسویه MT 732
• پیام مغایرت MT 750
• و ...

با توجه به اهمیت بسیار بالای پیام گشایش اعتبار برای خریداران و بالاخص فروشندگان در ادامه به تشریح کلیه مندرجات یک پیام سوئیفتی گشایش اعتبار MT 700 می پردازیم. کلیه پیام های سوئیفتی شامل قسمت های مختلفی هستند. این قسمت ها که به آن ها «فیلد» می گویند به صورت استاندارد مشخص شده و در تمامی بانک های دنیا دارای معنی و کاربردی واحد هستند. کلیه فیلدها با استفاده از یک سری اعداد و حروف مشخص شده اند. لازم به ذکر است که نیازی به یادگیری و حفظ فیلدهای مختلف نیست لکن بایستی توجه کرد که کلیه طرفین اعتبار اسنادی ( خریداران و فروشندگان وبانک های مرتبط) عنداللزوم با نام بردن فیلدهای مشخص به قسمت های مختلف یک پیام اشاره می کنند. پیام گشایش اعتبار شامل 38 فیلد است که از این بین 10 فیلد در دسته فیلدهای اجباری قرار می گیرند که باید توسط بانک های گشایش کننده تکمیل شوند و 28 فیلد به صورت اختیاری هستند که با توجه به درخواست خریداری، نوع اعتبار ودر صورت لزوم تکمیل می گردند. فیلدهای اجباری شامل :
• تعداد پیام
• نوع اعتبار
• شماره اعتبار
• قوانین حاکم بر اعتبار
• تاریخ و محل انقضا اعتبار
• نام خریدار
• نام فروشنده
• مبلغ اعتبار
• نحوه استفاده از اعتبار و نام بانک معامله کننده
• ذکر تائید و یا عدم تائید اعتبار
لازم به ذکر است که فیلدهای مربوط به اعتبار اسنادی به زبان انگلیسی بوده و با توجه به استانداردهای تعریف شده تکمیل می شوند. بانک های گشایش کننده در تکمیل این فیلدها با در نظر گرفتن محتوای پروفرما و ثبت سفارش و ... اولویت خود را به فرم گشایش اعتبار اسنادی که توسط خریدار تکمیل شده می دهند. در ادامه فیلدهای مربوط به پیام سوئیفتی گشایش اعتبار MT 700 تشریح می شود:
• فیلد 27، تعداد پیام ( تعداد پیام از کل): در این فیلد بانک گشایش کننده اعلام می کند که پیام گشایش در چند مرحله ارسال خواهد شد.
• فیلد A 20، نوع اعتبار اسنادی: با توجه به دستورالعمل های بین المللی، در این فیلد نوع اعتبار مشخص می شود. براساس رویه ها واستانداردهای پذیرفته شده، در این فیلد معمولاً عبارت Irrevocable قید می گردد؛ بدین معنی که اعتبار اسنادی غیر قابل بازگشت است.
• فیلد 20، شماره اعتبار اسنادی: بانک های مختلف با توجه به نحوه کدگذاری مربوط به خود، رفرنسی را به عنوان شماره اعتبار اسنادی مشخص و در این فیلد قید می نمایند.
• فیلد 23، شماره مرجع پیش آگهی: هنگامی که قبل از گشایش اعتبار، پیام پیش آگهی 705 ابلاغ شده باشد، در این قسمت شماره رفرنس آن قید می گردد.
• فیلد C 31 ، تاریخ گشایش: در این قسمت تاریخ گشایش یا همان تاریخی که پیام گشایش ارسال می شود قید می گردد.
• فیلد E40، مقررات حاکم بر اعتبار اسنادی: در این فیلد که در ردیف فیلدهای اجباری است ذکر می گردد که اعتبار اسنادی گشایش شده با توجه به چه مقرراتی ایجاد شده و چه مقرراتی ناظر بر آن است.
• فیلد D31، تاریخ و محل انقضای اعتبار اسنادی: در این فیلد تاریخ انقضا اعتبار مشخص و طی آن به فروشنده اعلام می شود تا چه روزی می تواند اسناد را ارائه نماید.
• فیلدa51، بانک متقاضی: این فیلد غالباً تکمیل نمی شود و صرفاً در هنگامی که بانکی به نیابت از بانکی دیگر گشایش اعتبار کند می تواند نام بانک مرتبط با خریدار را در این فیلد معرفی نماید.
• فیلد 50، خریدار ( متقاضی گشایش اعتبار اسنادی): نام و مشخصات خریدار از قبیل آدرس، شماره تلفن، شماره فکس و ... در این فیلد می آید.
• فیلد 59، ذینفع اعتبار اسنادی: نام و مشخصات فروشنده از قبیل آدرس، شماره تلفن و شماره فکس و ... در این فیلد قید می گردد.
• فیلد B32، کد ارز و مبلغ: در این قسمت مبلغ اعتبار و نوع ارز مشخص می شود.
• فیلد A39، درصد نوسانات مبلغ اعتبار: در مواقعی که با توجه به نوع و ماهیت کالا، تعداد و یا قیمت کالا به طور دقیق قابل محاسبه و اعلام نیست، می توان در این فیلد حد مشخصی را که می تواند بیشتر یا کمتر از مبلغ اعتبار باشد را مشخص کنند.
• فیلد B39، حداکثر مبلغ اعتبار: هم راستا با فیلد فوق(A39( این فیلد جهت تعیین حد بالا جهت پرداخت استفاده می شود. در اغلب اعتبارات اسنادی گشایش شده درداخل با ذکر عبارت Not Excceding در این فیلد اعلام می شود که حداکثر مبلغ قابل پرداخت سقف مبلغ تعیین شده در اعتبار است.
• فیلد C39، مبالغ اضافی تحت پوشش ( سایر مبالغ): هزینه هایی که ممکن است علاوه بر مبلغ اعتبار مطالبه شوند ( مانند هزینه بیمه، سود و یا کرایه حمل) دراین فیلد مطرح خواهند شد.
• فیلد a41، قابل استفاده نزد ( بانک معامله کننده) ... به شکل : این فیلد یکی از مهم ترین فیلدهای پیام گشایش است. در این فیلد بانک معامله کننده مشخص و معرفی شده و نوع اعتبار از لحاظ پرداخت (نقد، نسیه و ... ) نیز تعیین می شود. در واقع این فیلد نحوه استفاده از اعتبار و نام بانک معامله کننده را مشخص می کند.
• فیلد c 42، برات در (سررسید) : در این فیلد تئور برات ذکر می شود . تئور یا نحوه پرداخت برات اشاره به این دارد که برات مربوطه دیداری است یا مدت دار و اینکه برات مدت دار مربوطه چند روزه و تاریخ شروع محاسبه سررسید بر چه مبنایی است.
• فیلد a42، برات گیر: در این فیلد متعهد برات ( برات گیر) مشخص می شود . با توجه به اینکه در روش اعتبار اسنادی تعهد پرداخت باید از جانب بانک باشد، در این فیلد نام و یا کد سوئیفتی بانک متعهد پرداخت که معمولاً بانک معامله کننده است درج می گردد.
• فیلد M42، جزئیات پرداخت ترکیبی: گاهی با توجه به توافقات خریدار و فروشنده ممکن است شرایط پرداخت به صورت ترکیبی مشخص گردد. بدین ترتیب ممکن است پرداخت بخشی از مبلغ اعتبار به صورت دیداری و بخشی دیگر به صورت مدت دار باشد، لذا در این فیلد نحوه و چگونگی پرداخت مشخص خواهد شد.
• فیلد P42، جزئیات پرداخت مدت دار: در مواقعی که شرط پرداخت در اعتبار به صورت مدت دار درج شده باشد، در این فیلد نحوه محاسبه و تعداد روزهای مربوطه تعیین خواهد شد.
• فیلد P43، حمل به دفعات: در برخی از قراردادهای بازرگانی خریداران و فروشندگان تصمیم میگیرند تا قرارداد مربوطه ( پروفرما) را براساس توافق کلی و مبلغ کلی تنظیم کنند و سپس با هماهنگی کالای مربوطه را در چند مرحله (Part) حمل نمایند.
• فیلد T43، تغییر وسیله حمل ( تخلیه از یک وسیله حمل و بارگیری بر روی وسیله حمل دیگر): در این فیلد اجازه تغییر وسیله حمل تعیین تکلیف قرار می گیرد.
• فیلد A44، محل تحویل/ ارسال از ... / محل دریافت : این فیلد در هنگامی که حمل به صورت مرکب و یا به صورت زمینی، ریلی و پستی باشد مورد استفاده قرار می گیرد. در مواقعی که حمل مرکب باشد مبدا اولیه حمل در این فیلد قید می شد.
• فیلد E44، بندر بارگیری/ فرودگاه مبدأ: این فیلد در هنگامی که حمل به صورت دریایی و یا به صورت هوایی باشد استفاده می گردد. نام بندر مبدأ حمل کالا و یا فرودگاه مبدأ در این فیلد قید می شود.
• فیلد F44، بندر تخلیه، فرودگاه مقصد: این فیلد در هنگامی که حمل به صورت دریایی و یا به صورت هوایی باشد استفاده می گردد. نام بندر مقصد حمل کالا و یا فرودگاه مقصد در این فیلد قید می شود.
• فیلد B44، محل مقصد نهایی/ برای حمل به ... / محل تحویل : این فیلد در هنگامی که حمل به صورت مرکب و یا به صورت زمینی، ریلی و پستی باشد استفاده می گردد. در مواقعی که حمل مرکب باشد مبدأ اولیه حمل در این فیلد قید می شود.
• فیلد C44، آخرین تاریخ (سررسید) حمل: آخرین زمان مجاز جهت حمل با ذکر تاریخ مشخص می شود.
• فیلد D44، دوره حمل: این فیلد اشاره به ماده 32 مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی دارد که طی آن اعلام می گردد که در دوره ای معین و مشخص شده کدام کالا و در کدام نوبت باید حمل شود .
• فیلد A45، شرح کالا و/یا خدمات: شرح کالا یا خدمات با توجه به فرم گشایش اعتبار و مندرجات پروفرما در این فیلد ارائه می شود.
• فیلد a46، اسناد مورد نیاز: به طور قطع این فیلد مهم ترین فیلد اعتبار اسنادی است و در آن اسنادی که فروشنده بایستی در قبال دریافت وجه ارائه نماید معرفی واعلام می گردند.
• فیلد a47، سایر شرایط : در این فیلد بانک های گشایش کننده می توانند ملاحظات و سایر شرایط خریدار و خود را جهت رعایت از طرف فروشنده قید نمایند.
• فیلد B، جزئیات هزینه ها (کارمزدها): در رابطه با هزینه ها و کارمزدهای مربوط به بانک های معامله کننده، پوشش دهنده و ... در این فیلد مشخص می شود که هزینه های مربوطه به عهده خریدار یا فروشنده است.
• فیلد 48، مهلت ارائه اسناد: در این فیلد دوره زمانی که فروشنده طی آن می تواند پس از صدور سند حمل کالا، اسناد را ارائه دهد مشخص می شود.
• فیلد49، دستور العمل های تائید: در صورتی که بانک گشایش کننده بخواهد تا بانک ابلاغ کننده تائید خود را به اعتبار بیفزاید، می تواند در این فیلد با درج عبارت (Confirm) از بانک مذکور بخواهد تا اعتبار اسنادی را به صورت تائید شده به فروشنده ابلاغ کند.
• فیلد a53، بانک پوشش دهنده اعتبار: در این فیلد نام یا کد سوئیفتی بانک پوشش دهنده قید می گردد ودر صورت معرفی بانکی در این فیلد، به بانک معامله کننده اعلام می شود که در صورت احراز تطابق اسناد می تواند وجه مربوطه را از بانک معرفی شده مطالبه نماید (دیداری) و یا این حق را خواهد داشت تا در سر رسید مربوطه وجه اسناد را از بانک مذکور درخواست کند.
• فیلد 78، دستورالعمل به بانک پرداخت کننده /پذیرنده/ معامله کننده : در این فیلد به بانک تعیین شده اعلام میشود که پرداخت وجه اعتبار چگونه انجام خواهد شد. به طورمثال اعلام می شود که بانک معامله کننده در چه زمانی و در صورت حصول چه شرایطی می تواند وجه اسناد را از بانک پوششی مطالبه کند.
• فیلد a57، ابلاغ اعتبار توسط بانک: در این قسمت در صورتی که متقاضی اعتبار بنا به درخواست ذینفع تقاضا کند بانکی متفاوت از بانک ابلاغ کننده اعتبار، اعتبار را به ذینفع مربوطه ابلاغ نماید، می توان با درج کد سوئیفتی بانک مذکور، وی را به عنوان بانک ابلاغ کننده دوم معرفی نمود.
• فیلد 72، اطلاعات بانک فرستنده پیام به بانک گیرنده پیام: در این فیلد نکات حائز اهمیت مربوط به بانک گشایش کننده به اطلاع بانک ابلاغ کننده می رسند.

روش تعهد پرداخت بانکی


جدیدترین روش پرداخت در بازرگانی بین الملل، روش تعهد پرداخت بانکی (BPO) است. این روش هنوز به طور گسترده در بازرگانی بین الملل رواج نداشته و مراحل اولیه خود را طی می کند. در سال 2011 کمیته بانکی اتاق بازرگانی بین الملل با همکاری 9 بانک برای اولین بار کار گروه تعهد پرداخت بانکی را در زوریخ سوئیس برگزار کرد. در سال 2013 کمیته بانکی اتاق بازرگانی بین الملل به کمک سوئیفت اقدام به تدوین مقررات متحدالشکل تعهد پرداخت بانکی نمود.
براساس تعریف اتاق بازرگانی بین الملل، روش تعهد پردخت بانکی (BPO) روشی است که طی آن بانکی تعهد برگشت ناپذیر خود را به بانک دیگر می دهد تا این بانک وجه مشخصی را بعد از یک رویداد معین به فروشنده پرداخت نماید. پرداخت پس از وقوع رویداد معین و پس از تطبیق داده ها در سیستم سوئیفت و پرتال مربوطه صورت خواهد پذیرفت.
روش تعهد پرداخت بانکی (BPO) این امکان را فراهم می آورد تا تمام طرف های درگیر در بازرگانی بین الملل شامل خریدار، فروشنده و بانک های خریدار و فروشنده به اطلاعات دسترسی داشته باشند.
در واقع این روش مانند سیستم های ERP که کلیه فرآیندهای مربوطه را در یک جا جمع می کند، عمل کرده و تمامی فرایندها را متمرکز می نماید. برخلاف روش های سنتی، در این روش اسناد الکترونیکی هستند.
در روش تعهد پرداخت بانکی (BPO) فرایند بررسی اسناد از حالت فیزیکی به صورت تطبیق اطلاعات در پایگاه داده ها درآمده است. در این روش بارنامه ، فاکتور و سایر اسناد باید به صورت الکترونیکی درآیند. به همین دلیل زنجیره تأمین و حمل نیز در این روش درگیر فرآیند بازرگانی بین الملل می شوند. روش تعهد پرداخت بانکی (BPO) تلاش دارد تا ضمن سرعت دادن به امور، بانک ها را در امور مربوط به زنجیره تأمین کالا نیز درگیر نماید.
تفاوت مهم این روش با اعتبارات اسنادی در این موضوع است که در این روش، تعهد پرداخت بانک خریدار به فروشنده عنوان نگردیده و صراحتاً عنوان شده تعهد پرداخت با بانک فروشنده است. در واقع این روش تلاش دارد تا مزایای روش های حساب باز و اعتبار اسنادی را تجمیع کند. همچنین نقش تبادل اطلاعات الکترونیکی در این روش تقویت شده است. به طور خلاصه می توان سه ویژگی متمایز روش تعهد پرداخت بانکی (BPO) را به این صورت نام برد:
• الکترونیکی شدن اسناد
• تعهد پرداخت توسط بانک فروشنده • توجه سیستم بانکی به زنجیره تامین در فرآیند پرداخت و تایید اسناد
عوامل مؤثر بر انتخاب روش پرداخت
روش های مختلف پرداخت بین الملل دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. برای ارزیابی این روش ها باید براساس شاخص های متعدد به بررسی آن ها پرداخت. به عبارت دیگر عوامل متعددی بر انتخاب روش پرداخت تأثیرگذار هستند. اگر روش تعهد پرداخت بانکی (BPO) که هنوز نمی توان به صورت دقیق در خصوص کارآیی آن قضاوت نمود را کنار بگذاریم، جدول 9-1 یک مقایسه کلی از این روش ها پرداخت بین الملل را ارائه می کند.
روش زمان معمول پرداخت زمان دسترسی خریدار به کالا ریسک صادرکننده ریسک وارد کننده پیش پرداخت قبل از حمل بعد از حمل ناچیز بسیار زیاد اعتبار اسنادی زمانی که حمل شروع می شود بعد از پرداخت با توجه به نوع اعتبار، کم یا ناچیز از حمل اطمینان دارد، اما از کیفیت کالا نه وصولی در سررسید پس از قبولی برات نسبت عکس با اعتبار خریدار دارد از حمل اطمینان دارد، اما از کیفیت کالا نه حساب باز (نسیه) براساس توافق ( پس از تحویل کالا) قبل از پرداخت زیاد ناچیز همان گونه که اشاره شد، انتخاب روش پرداخت تحت تأثیر عوامل متعددی است، می توان عوامل ذیل را به عنوان مهم ترین عوامل در نظر داشت:
• ریسک روش پرداخت برای طرفین: یکی از مهم ترین عوامل مؤثر بر انتخاب روش پرداخت، ریسک طرفین است. به عنوان یک قاعده کلی، خریدار و فروشنده علاقه مند هستند تا ریسک پایین تری را تقبل نمایند. هر یک از روش های پرداخت، میزان ریسک متفاوتی برای خریدار و فروشنده دارد. ریسک روش های پرداخت رامی توان به شکل زیر در نظر گرفت.
باید توجه داشت، ریسک صادر کننده و وارد کننده عموماً از بابت روش پرداخت یا عاملان پرداخت ( بانک ها، صرافی ها و ... ) نیست، بلکه از جانب یکدیگر است. به عبارت دیگر معمولاً در روش پرداخت مشکل خاصی به وجود نمی آید مگر آنکه خریدار از روش های غیر معمول مانند استفاده از صرافان غیر معتبر برای انتقال ارز استفاده کند مشکل اصلی عدم تعهد طرفین است.
• توانایی مالی خریدار: عامل مؤثر دیگر، توانایی مالی خریدار است. خریداری که توانایی مالی پایینی دارد، علاقه دارد تا ابتدا کالا را تحویل گرفته، آن را بفروشد و پس از فروش کالا اقدام به پرداخت وجه معامله کند. طبیعی است در این روش خریدار باید هزینه بیشتری به عنوان سود سرمایه پرداخت نماید.در واقع خریدار در این شرایط بخشی از حاشیه سود خود را به دلیل پرداخت دیرتر، باید به بانک و یا فروشنده بدهد.در مقابل خریداری که از توانایی مالی بالاتری برخوردار است ، ترجیح میدهد قیمت تمام شده را پایین نگاه دارد تا حاشیه سود خود را افزایش دهد لذا احتمالاً از روش های اعتبار بلند مدت استفاده نمی کند. البته طبیعی است که این قاعده مطلق نیست وعوامل بسیار دیگری بر تصمیم خریداران تأثیر می گذارند که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند.
• از طرف دیگر فروشنده به بازرگان یا شرکتی که توانایی مالی بالایی داشته باشد، اعتماد بیشتری خواهد داشت واین موضوع خود می تواند در انتخاب روش پرداخت اثرگذار باشد.
• توانایی تولید فروشنده : رفتار خریداران با فروشندگانی که از اعتبار بالا و توانایی تولید بیشتری برخوردارند متفاوت خواهد بود. به عنوان یک قاعده کلی، این فروشندگان قابل اعتمادتر هستند فروشندگانی که توانایی تولید پایینی دارند، از یک طرف نیازمند منابع لازم برای تهیه وتولید سفارش بوده واز طرف دیگر ممکن است نتوانند به تعهدات خود پایبند، به این دلیل خریدار نمی تواند به آنها اعتماد نماید.
• شرایط سیاسی، اقتصادی و قانونی کشورها: عوامل محیط کلان کشورهای خریدار و فروشنده بر انتخاب روش پرداخت تأثیرگذار است. کشورهایی که از ثبات بالاتری برخوردار هستند، بیشتر قابل اعتماد بوده و سیستم قانونی و بانکی منظم تری دارند. طبیعی است میزان اعتماد و شفافیت مقررات یک کشور بر رفتار و توقعات بازرگانان سایر کشورها تأثیر می گذارد.
• مقدار سفارش: مقدار سفارش نیز یکی از عوامل مؤثر بر روش پرداخت است. معمولاً در سفارش های کوچک طرفین به صورت نقدی معامله می کنند؛ اما در سفارشات بزرگ از وصولی واعتبار اسنادی بیشتر استفاده می شود. لازم به ذکر است در برخی از سفارشات و خریدهای خاص و بسیارگران از روش های خاص تأمین مالی مانند اجاره به شرط تملیک، بای بک،افست و .. نیز استفاده می شود. همچنین در خریدهای بزرگ قدرت چانه زنی خریدار نیز بیشتر می شود و می تواند امتیازاتی از فروشنده دریافت کند.
• رقابت : در صنایعی که رقابتی هستند، فروشنده چاره ای جز ارائه تسهیلات بیشتر برای خریداران ندارد.
از جمله این تسهیلات روش پرداخت است. خریدار در بازارهای رقابتی می تواند بین تعداد زیادی فروشنده، مناسب ترین گزینه را انتخاب نماید.
• هزینه های بانکی: روش های مختلف پرداخت بین الملل، هزینه های متفاوتی دارند. یکی از موضوعات مورد توجه طرفین هزینه این خدمات بانکی است. برای مثال در صورت وجود اعتماد و ریسک پایین در یک معامله، طرفین به احتمال زیاد برات را به اعتبار اسنادی ترجیح میدهند چرا که هزینه پایین تری را به همراه دارد.
• تجارب قبلی: تجارب قبلی طرفین معامله بر انتخاب روش پرداخت مؤثر است. احتمالاً افرادی که قبلاً در معاملات بازرگانی بین الملل به دلیل اعتماد به طرف مقابل زیان دیده اند، در آینده احتیاط بیشتری به خرج می دهند و از روش های مطمئن پرداخت استفاده می کنند.
• مدت زمان همکاری بین طرفین: شاید مهم ترین عامل در انتخاب روش پرداخت، مدت زمان ارتباط طرفین و میزان اعتمادی است که بین آن ها به وجود آمده در صورتی که طرفین مدت زمان زیادی با یک دیگر همکاری کنند و بین آن ها اعتماد به وجود آید، از روش های مستقیم پرداخت استفاده کرده و کمتر از روش های واسطه ای بانک ها که هزینه خاص خود را دارد استفاده می کنند.

گشایش اعتبارات اسنادی

اعتبار اسنادی

هرچه روش های پرداخت در بازرگانی بین الملل بهبود می یابد، بازرگانان از تبادل پول و کالا به سمت تبادل اسناد مربوط به کالا و وجه پیش می روند. یکی دیگر از روش های پرداخت در بازرگانی بین الملل، اعتبار اسنادی است. در اعتبار اسنادی یک بانک متعهد می شود تا در مقابل ارائه اسنادی مشخص توسط فروشنده و طبق شرایط اعتبار، اقدام به پرداخت وجه اسناد کالا نماید. به عبارت دیگر بانک خریدار تعهد می دهد در ازای دریافت اسناد مشخص و از پیش اعلام شده، وجه کالا را به فروشنده پرداخت نماید. در این شیوه از یک طرف فروشنده اطمینان دارد در صورتی که کالا را تهیه و اسناد آن را برای بانک ارسال کند به پول خود دست می یابد و از طرف دیگر خریدار مطمئن است تا وقتی کالا طبق توافق تولید و ارسال نشده، پولی به فروشنده پرداخت نخواهد شد.
با توجه به اهمیت اعتبارات اسنادی، مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی توسط اتاق بازرگانی بین الملل برای اولین بار در سال 1933 تدوین شد و پس از آن بارها مورد بازنگری قرار گرفت. آخرین نسخه این مقررات ملقب به UCP600 در سال 2007 ارائه شده که در حال حاضر ملاک عمل بانک ها در خصوص اعتبار اسنادی قرار دارد. اتاق بازرگانی بین الملل تا کنون 7 نسخه از مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی را منتشر نموده است. این قواعد عبارت اند از:

• ..UCP82 در سال 1933
• UCP151 در سال 1951
• UCP222 در سال 1962
• UCP290 در سال 1974
• UCP400 در سال 1983
• UCP500 در سال 1993
• UCP600 در سال 2007

اساساً در زمان استفاده از اعتبار اسنادی، 4 طرف نقشی اساسی ایفا می کنند. این طرف ها عبارت اند از:

فروشنده: در ادبیات بانکی و بازرگانی بین الملل به فروشنده ذینفع اعتبار گفته می شود. فروشنده پس از ارسال کالا و ارائه مدارک مورد توافق طبق شرایط اعتبار اسنادی، وجه اعتبار را از بانک دریافت می کند.

خریدار: خریدار یا گشایش کننده اعتبار، شخصی است که قصد واردات کالا از کشور دیگر را دارد و برای گشایش اعتبار اسنادی به بانک مراجعه می نماید.

بانک فروشنده: بانک کارگزار، یا بانک فروشنده، بانکی است که اعتبار را به فروشنده یا ذینفع ابلاغ می کند.

بانک خریدار: بانک خریدار یا بانک گشایش کننده بانکی است که به درخواست خریدار کالا، اقدام به گشایش اعتبار اسنادی می کند. برای درک بهتر موضوع در ادامه ابتدا فرآیند کلی استفاده از اعتبار اسنادی شرح داده خواهد شد و پس از آن به انواع مختلف اعتبار اسنادی که در بازرگانی بین الملل قابلیت استفاده را دارند اشاره می گردد.
فرآیند اجرایی پرداخت به وسیله اعتبار اسنادی دارای شباهت هایی با روش وصولی است، با این وجود در اعتبار اسنادی نقش بانک ها پررنگ تر است. در اعتبارات اسنادی بانک گشایش کننده اعتبار یا همان بانک خریدار بیشترین مسئولیت را برعهده دارد. به دلیل مسئولیت بیشتر بانک ها در این روش، طبیعی است که اعتبارت اسنادی دارای امنیت بیشتری بوده و در عین حال هزینه آن بالاتر است.

با توجه به توضیحات ارائه شده می توان گام های اجرایی برای استفاده از روش اعتبار اسنادی در پرداخت بین الملل را به این شکل در نظر گرفت:

• گام 1، عقد قرارداد: در بازرگانی بین الملل اولین گام برای شروع فرآیند پرداخت، نهایی نمودن قرارداد فروش بین طرفین معامله است. این قرارداد می تواند پیش فاکتور تأیید شده و یا قراردادی جداگانه باشد. یکی از مواردی که در قرارداد در خصوص آن تعیین تکلیف می شود، روش پرداخت است. طبیعی است برای استفاده از این روش، باید در قرارداد روش پرداخت اعتبار اسنادی معرفی شده باشد.

• گام 2، درخواست گشایش اعتبار: با نهایی شدن قرارداد و انتخاب اعتبار اسنادی به عنوان روش پرداخت، خریدار باید به بانک خود مراجعه کرده و درخواست گشایش اعتبار نماید. باید توجه داشت قرارداد اعتبار اسنادی که بین بانک گشایش کننده و خریدار منعقد می شود مستقل از قرارداد فروش و یا هر قرارداد دیگری است که مبنای گشایش اعتبار قرار می گیرد. براساس UCP600 قراردادهای مبنای اعتبار به هیچ وجه ارتباطی به بانک ها نداشته و تعهدی برای آن ها ایجاد نمی کند، حتی اگر در اعتبار هر گونه اشاره ای به این گونه قراردادها شده باشد.

• گام 3، اعلام گشایش اعتبار از بانک خریدار به بانک فروشنده: بانک خریدار در صورت موافقت با گشایش اعتبار برای خریدار، موضوع را به بانک فروشنده (بانک تعیین شده) که معمولاً توسط فروشنده انتخاب می شود اعلام می کند.

• گام 4، ابلاغ اعتبار بانک به فروشنده: بانک فروشنده (تعیین شده) پس از آگاهی از باز شدن اعتبار موضوع را به اطلاع فروشنده می رساند.

• گام 5، تحویل کالا به حمل کننده: فروشنده با آگاهی از گشایش اعتبار، کالای تولید شده را برای حمل، به شرکت حمل کننده تحویل می دهد.

• گام 6، دریافت اسناد از حمل کننده: فروشنده در مقابل تحویل کالا به شرکت حمل کننده، اسناد مربوطه را از وی دریافت می نماید.

• گام 7، حمل کالا: طبیعی است شرکت شرکت حمل کننده پس از دریافت کالا و صدور اسناد حمل، اقدام به حمل کالا به کشور مقصد می نماید. البته در اغلب موارد صدور سند حمل بعد از آغاز حمل انجام می شود.

• گام 8، تحویل اسناد به بانک: فروشنده پس از دریافت اسناد حمل و تهیه سایر اسناد لازم مانند فاکتور، لیست عدل بندی، گواهی مبدأ، گواهی بازرسی و .... اقدام به تحویل این اسناد به بانک خود می کند.

• گام 9، دریافت وجه: بانک فروشنده پس از دریافت اسناد و مطابقت آن ها با شرایط اعتبار اسنادی و براساس مقررات UCP و ISBP اقدام به پرداخت وجه کالا به فروشنده می نماید. براساس مقررات UCP600 بانک 5 روز بانکی فرصت دارد تا اسناد را بررسی نماید. این موضوع در مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
بانک های گشایش کننده اعتبار اسنادی طبق مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی موظف به بررسی اسناد دریافتی ظرف مهلت 5 روز بانکی بعد از روز ارائه (UCP600) اسناد و اعلام نظر مبنی بر قبول و یا عدم قبول اسناد «پس از هماهنگی با خریدار» به کارگزار می باشند.
ماده 14 مقررات UCP600 نیز بر این موضوع تأکید می کند که بانک های گشایش کننده و بانک تعیین شده باید بررسی اسناد سایز را ظرف مدت 5 روز به پایان ببرند:
بانک کارگزار و یا تعیین شده، بانک تولید کننده، در صورت وجود، هم چنین بانک گشاینده هر یک حداکثر به مدت 5 روز بانکی بعد از روز ارائه اسناد فرصت دارند تا مشخص کنند که اسناد ارائه شده مطابق با شرایط اعتبار است. این مدت تمدید نمی شود یا تحت تأثیر اتفاقات روز ارائه اسناد یا روز بعد از آن و روز انقضاء اعتبار و یا آخرین روز ارائه اسناد قرار نمی گیرد.

• گام 10، ارسال کنترل شده به بانک خریدار: بانک فروشنده (بانک تعیین شده) پس از کنترل اسناد و اطمینان از انطباق اسناد، آن ها را برای بانک گشایش کننده اعتبار (بانک خریدار) ارسال می کند.

• گام 11، کنترل اسناد توسط بانک و دریافت وجه از خریدار: بانک گشایش کننده اعتبار نیز 5 روز فرصت دارد تا اسناد را کنترل کرده و در صورت انطباق اسناد، از خریدار می خواهد وجه معامله را تسویه کند. بانک ها در روش اعتبار اسنادی در حقیقت اسناد را معامله می کنند. براساس UCP600 بانک ها براساس اسناد عمل می کنند و نه کالا، خدمات یا عملکرد مرتبط با اسناد.

• گام 12، تحویل اسناد به خریدار: با تسویه وجه معامله توسط خریدار، بانک اسناد را تحویل خریدار می دهد. باید توجه داشت در روش اعتبار اسنادی به دلیل تعهد بانک، اسناد به نام گشایش کننده اعتبار است. لذا پس از پرداخت وجه توسط خریدار، بانک اقدام به ظهرنویسی اسناد برای خریدار می کند.

• گام 13، ارائه اسناد به حمل کننده: خریدار اسناد دریافتی از بانک که به نام وی ظهرنویسی شده است را به حمل کننده تحویل می دهد.

• گام 14، دریافت کالا در نهایت: حمل کننده با مشاهده و کنترل اسناد، کالا را تحویل خریدار خواهد داد. همچنین همان گونه که قبلاً اشاره شد بانک ها براساس اسناد معامله می کنند و نه براساس کالا لذا در صورتی که خریدار پس از دریافت محموله متوجه شد ایرادی در کالا وجود دارد، نمی تواند به بانک اعتراض نماید.

اعتبار اسنادی

انواع اعتبارات اسنادی

با توجه به گسترش بازرگانی بین الملل و نیازهای متفاوت بازرگانان، تاکنون انواع مختلفی از اعتبارات اسنادی معرفی و توسط بانک ها مورد استفاده قرار گرفته است. این تنوع موجب می شود تا طرفین معامله بتواند با توجه به شرایط خود، بهترین گزینه را برای پرداخت انتخاب کنند. به طور کلی اعتبارات اسنادی را هرچند به دلیل تنوع نیازهای مشتریان و استفاده حداکثری از منابع بانک ها انواع متعددی از اعتبار اسنادی وجود دارد. لذا در ادامه علاوه بر این 4 روش، بخشی را به عنوان سایر انواع اعتبار اسنادی اضافه کرده و اقدام به تشریح آن ها خواهیم کرد.
انواع اعتبارات اسنادی

01 پرداخت نقدی:
در این نوع اعتبار اسنادی، بانک در صورت عدم مغایرت اسناد واصل، ملزم به پرداخت مبلغ اعتبار است. در این شرایط فروشنده با ارائه اسناد مطابق با شرایط اعتبار، مستقیماً از بانک معامله کننده (بانک فروشنده) و یا بانک گشایش کننده (بانک خریدار) وجه را دریافت می کند. بانک ها برای گشایش این نوع اعتبار در پیام سوئیفتی خود واژه By Payment استفاده می کنند.
02 پرداخت مدت دار:
در این نوع از اعتبار ذینفع یا همان فروشنده وجه کالای فروخته شده را در مدت زمان مشخصی پس از ارائه اسناد بدون مغایرت به بانک دریافت خواهد کرد. برای مثال ممکن است فروشنده اعتبار اسنادی 3 ماهه را بپذیرد. در این شرایط فروشنده 3ماه پس از تحویل اسناد بدون مغایرت به بانک، یعنی در زمان سررسید پرداخت، پول را دریافت خواهد کرد. اساساً 4 زمان در اعتبارات اسنادی دارای اهمیت هستند.

• تاریخ گشایش اعتبار اسنادی

• تاریخ سررسید پرداخت

• تاریخ حمل (آخرین فرصت حمل که توسط اعتبار اسنادی داده شده است)

• تاریخ تحویل اسناد به بانک

اعتبار اسنادی مدت دار، در حقیقت این فرصت را به خریدار می دهد تا ابتدا کالای خریداری شده را به فروش برساند و پس از دریافت پول، وجه مربوط به فروشنده را پرداخت نماید. هر چند در این روش سقفی برای مدت اعتبار وجود ندارد، لکن در مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی، حداکثر مدت اعتبار برای این نوع اعتبارات اسنادی 12 ماه در نظر گرفته شده است. لذا حتی اگر بانک های خارجی آمادگی ارائه اعتبارات مدت دار بیش از یک سال را داشته باشند، براساس قوانین داخلی امکان استفاده از آن وجود نخواهد داشت.
همان گونه که قبلاً اشاره شد، به دلیل گستردگی نیازهای بازرگانان و تجارت بین الملل، اعتبارات اسنادی بسیار متنوع شده اند. در این راستا می توان نوع فرعی اعتبارات اسنادی مدت دار را از نظر منبع تأمین به چند دسته تقسیم نمود:

• اعتبار اسنادی مدت دار از محل خطوط ریفاینانس خارجی: در این روش بانک ها و مؤسسات مالی خارجی با انعقاد قراردادهایی به نام ریفاینانس با بانک های داخلی از محل منابع خود امکان تأمین مالی اعتبارات اسنادی را فراهم می آورند. در برخی سال ها بانک مرکزی به نمایندگی از بانک های داخلی خود اقدام به جذب این منابع کرده و این منابع را بین بانک های داخلی تقسیم می نماید. این منابع دوره بازپرداخت مشخصی داشته و بانک ها از بابت استفاده از این منابع باید به بانک خارجی مقداری سود پرداخت نمایند. بخشی از این سود ثابت بوده و بخشی معتبر است. نرخ سود متغیر این منابع معمولاً براساس نرخ بهره استقراض بین بانکی لندن (لایبور) تعیین می گردد. لایبور نرخ سودی است که هر روز بانک های معتبر لندن براساس آن نرخ، پول به یکدیگر قرض می دهند تا کمبود موقتی پول نقد یکدیگر را جبران نمایند. از آنجایی که نرخ لایبور به طور روزانه تغییر می کند، معمولاً نرخ لایبور دو روز کاری قبل از تاریخ معامله اسناد، ملاک محاسبه سود در نظر گرفته می شود. بانک های داخلی با محاسبه این نرخ و افزودن مبلغی به عنوان کارمزد خود این منابع را برای استفاده بازرگانان داخلی در قالب اعتبارات اسنادی وام می دهند و پس از بازگشت وجه توسط مشتریان خود، پول تأمین کننده خارجی را پرداخت می نمایند.

• اعتبار اسنادی مدت دار از محل منابع داخلی (یوزانس داخلی): این اعتبارات از محل منابع ارزی بانک های داخلی تأمین می شود. وارد کنندگان از محل این منابع می توانند به صورت دیداری هزینه کالای خریداری شده را پرداخت نمایند و در سررسید معین اصل و فرع وجه معامله را به بانک پرداخت نمایند. سود این منابع معمولاً مانند منابع ریفاینانس خارجی ترکیبی از سود ثابت و متغیر بر مبنای نرخ لایبور است.

• اعتبار اسنادی مدت دار نسیه در قالب اعتبار فروشنده: در شرایطی که فروشنده حاضر به فروش نسیه نیست و از طرفی خریدار تمایل به خرید نقد ندارد، خریدار می تواند به بانک خود مراجعه کرده و بخواهد وجه را به صورت نقد به فروشنده پرداخت نماید تا در سررسید مشخص، خریدار اصل و فرع وجه پرداختی را به بانک بپردازد. در این روش در واقع بانک خریدار نوعی وام به او پرداخت می کند و مبلغی را به عنوان سود دریافت می کند.

• اعتبار اسنادی نسیه در قالب اعتبار فروشنده: در برخی از موارد فروشندگان برای افزایش سطح فروش خود حاضر هستند کالای خود را به صورت نسیه به فروش برسانند. به این معنی که کالا را به خریدار تحویل دهند و پس از مدت زمان مشخصی پول را به همراه مبلغ اضافه به عنوان سود دریافت کنند. باید دقت نمود در صورتی که بانک ها پرداخت در سررسید را تضمین نمایند، این روش همان پرداخت مدت دار خواهد بود اما اگر تضمین بانک ها در کار نباشد، اسم اعتبار اسنادی را نمی توان بر روی اسم روش گذاشت. از آن جا که عموماً دولت ها تلاش می کنند تراز تجاری خود را مثبت نگاه دارند و از صادرات حمایت می کنند، لذا از طریق برخی نهادهای خصوصی یا دولتی ضمن اعتبار سنجی از شرکت خریدار اقدام به تضمین این وجوه می کنند. در ایران صندوق ضمانت صادرات این وظیفه را بر عهده دارد.
03 پرداخت قبولی:
اعتبار اسنادی به روش پرداخت قبولی، مشابه اعتبار اسنادی مدت دار است با این تفاوت که در این روش فروشنده از بانک می خواهد در صورت عدم مغایرت اسناد، برات تنظیم شده به تاریخ سررسید اعتبار اسنادی را قبولی دهد. حسن این روش برای فروشنده امکان تنزیل برات است. همان گونه که قبلاً ذکر شد برات قابلیت تنزیل و معامله دارد. لذا فروشنده در صورت نیاز به نقدینگی می تواند برات تأیید شده توسط بانک را تنزیل نماید. لازم به ذکر است در برخی از متون به این نوع اعتبار اسنادی، اعتبار اسنادی یوزانس گفته می شود. اساساً یوزانس به تمامی روش های خرید نسیه اطلاق می گردد. برخی از یوزانس به عنوان هر نوع تأمین سرمایه به روش نسیه یاد می کنند و برخی فقط برای اعتبار اسنادی قبولی این واژه را به کار می برند.
04 قابل معامله:
در این نوع از اعتبار اسنادی، بانک معامله کننده (بانک فروشنده) پس از دریافت اسناد بدون مغایرت با شرایط اعتبار، امکان برداشت از حساب بانک گشایش کننده اعتبار را ندارد و فقط می تواند از محل منابع خود وجه اعتبار را به فروشنده پرداخت نماید. بانک معامله کننده (فروشنده) فقط در شرایطی از منابع خود اقدام به پرداخت وجه اعتبار به فروشنده می نماید که به بانک گشایش کننده اعتبار، اعتماد کامل داشته باشد. با این وجود معمولاً بانک به فروشنده اعلام می کند که حق رجوع یا همان بازگرداندن پول پرداختی از حساب خود را در صورت عدم تأیید بانک گشایش کننده اعتبار خواهد داشت. در 3 روش پرداخت اعتبارات اسنادی قبل، بانک معامله کننده (فروشنده)، از منابع بانک گشایش کننده اجازه ندارد تا قبل از تأیید بانک گشایش کننده این کار را انجام دهد. طبیعی است بانک معامله کننده در صورت پرداخت قبل از تأیید بانک گشایش کننده ریسک کرده و در ازای این ریسک مبلغی را به عنوان کارمزد طلب می کند.
05 سایر انواع اعتبارات اسنادی:
همان گونه که اشاره شد، علاوه بر 4 نوع اعتبار اسنادی فوق، انواع دیگری از اعتبارات اسنادی وجود دارد که در ادامه اقدام به تشریح آن ها می شود:

• اعتبار اسنادی گردان: برخی از تولیدکنندگان یا بازرگانان به صورت مرتب نیاز به وارد کردن کالا دارند. برای مثال یک تولید کننده نیاز دارد تا هر ماه مقدار مشخصی مواد اولیه وارد کند. در این شرایط بانک ها این امکان را فراهم می آوردند تا تولید کننده از طریق گشایش یک اعتبار اسنادی گردان، هر ماه اقدام به استفاده از این خط اعتبار نموده و کالای مورد نیاز را وارد نماید. پس از بازپرداخت وجه مربوطه این اعتبار مجدداً احیا شده و تولید کننده می تواند مجدداً با استفاده از این اعتبار اسنادی گردان به ارزش 250 هزار دلار برای 6 ماه باز شود، تولید کننده می تواند هر ماه 25 هزار دلار اعتبار استفاده کرده و اقدام به خرید نماید. اعتبار اسنادی گردان دو نوع است:

• اعتبار اسنادی تجمعی: در این نوع از اعتبار اسنادی اگر فرد در دفعات قبلی بخشی از اعتبار را استفاده نکرده باشد، می تواند آن را به دوره های بعد انتقال دهد و استفاده نماید. برای مثال اگر یک اعتبار اسنادی گردان تجمعی به ارزش 250 هزار دلار برای 6 ماه باز شده باشد و در ماه اول 200 هزار دلار آن مورد استفاده قرار گیرد و 50 هزار دلار استفاده نشود، در ماه دوم امکان استفاده از 300هزار دلار (50 هزار دلار از ماه گذشته و 250 هزار دلار این ماه) وجود خواهد داشت. به دلیل خاصیت تجمعی این نوع از اعتبار اسنادی، تعهدات بانک در صورت تجمیع زیاد اعتبار بالا خواهد رفت. برای مثال ممکن است تولید کننده پس از 5 ماه 1 میلیون دلار اعتبار تجمیعی داشته باشد که این مبلغ در ماه ششم بسیار بیشتر از مبلغ اعتباری است که بانک به صورت ماهیانه برای این تولید کننده در نظر داشت. لذا بانک ها معمولاً در این روش وثیقه های بیشتری دریافت کرده و این نوع اعتبار را به مشتریان خوش حساب و با ریسک مالی پایین ارائه می کنند.

• اعتبار اسنادی غیرتجمعی: در اعتبار اسنادی غیر تجمعی بازرگان می تواند تا سقف مبلغ اعتبار تعیین شده در همان بازه، از اعتبار اسنادی استفاده نماید.

• اعتبار اسنادی اقساطی: این روش اعتبار اسنادی از ماده 32 مقررات UCP600 اخذ شده است. این ماده به این شرح است:
«اگر برداشت اقساطی یا حمل نوبتی در دوره های معین در شرایط اعتبار تصریح شده باشد، ولی در طول دوره مقرر برداشت قسط مربوطه از محل اعتبار صورت نگیرد و یا کالای مربوط به آن دوره حمل نشود، اعتبار برای آن قسط و اقساط بعدی قابل استفاده نخواهد بود.» در این نوع اعتبار اسنادی، مبلغی که بازرگان می تواند استفاده کند مشخص شده و براساس یک جدول دقیق، مقرر میشود این مبلغ در چند قسط و در چه زمانی به کالای موضوع قرارداد تخصیص یابد. اگر به هر دلیلی یک مرحله از اعتبار استفاده نشد، بازرگان نه تنها از این مرحله بی بهره می شود بلکه از مراحل بعدی اعتبار نیز نمی تواند استفاده کند. این نوع از اعتبار اسنادی معمولاً برای شرکت هایی که خط مونتاژ دارند استفاده می شود.
برای مثال شرکت مونتاژ کننده خودرو از شرکت خارجی درخواست می کند براساس این نوع اعتبار در زمان مشخصی موتور خودرو، در مرحله بعد بدنه و در مرحله نهایی اجزا تزئیناتی را ارسال نماید.

• اعتبار اسنادی خط قرمز: از آنجا که برخی از فروشندگان تمایل دارند بخشی از وجه کالا را به صورت پیش پرداخت دریافت نمایند، این نوع اعتبار اسنادی این امکان را برای طرفین معامله فراهم آورده است تا بخشی از پول را به صورت پیش پرداخت و باقی را بعد از حمل و ارائه اسناد مربوطه به بانک پرداخت کنند.
اعتبار اسنادی خط قرمز معمولاً برای کالاهایی استفاده میشود که سفارشی بوده و در عین حال بسیار گران هستند. فروشنده تمایل دارد با دریافت پیش پرداخت هم از جدی بودن مشتری اطمینان یابد و هم بخشی از نقدینگی مورد نیاز برای تولید را فراهم آورد. از طرف دیگر فروشندگانی که بنیه مالی ضعیف تری دارند متقاضی این نوع اعتبار اسنادی هستند تا بتوانند با استفاده از پیش پرداخت، نقدینگی لازم برای تولید کالای مورد قرارداد را تهیه نمایند.
از آنجا که در گذشته مبلغ یا درصد پیش پرداخت با رنگ قرمز در برگه اعتبار نوشته می شد، این نوع اعتبار اسنادی به اعتبار اسنادی خط قرمز شهرت یافت.
براساس مقررات ارزی بانک مرکزی، پیش پرداخت تا سقف 25% کل اعتبار و در مقابل دریافت ضمانت نامه معتبر بانکی بدون قید و شرط مجاز است. دریافت ضمانت نامه به این دلیل اجباری شده است که پایبندی به تعهد فروشنده باوجود دریافت پیش پرداخت می تواند مورد تردید قرار بگیرد. لذا در حال حاضر بیشتر بانک ها در دنیا فقط در صورتی اقدام به گشایش این نوع اعتبار می کنند که برای تضمین پیش پرداخت، ضمانت نامه بدون قید و شرط بانکی ارائه شود؛ اما در گذشته تافروشنده می توانست در مقابل ارائه یک رسید ساده، مبلغ پیش پرداخت را دریافت نماید.

• اعتبار اسنادی خط سبز: این نوع اعتبار اسنادی مشابه اعتبار خط قرمزاست با این تفاوت که فروشنده فقط زمانی می تواند پیش پرداخت را دریافت کند که کالا آماده و در اختیار بانک قرار گیرد، بانک کالا را به انباری متناسب با نوع کالا به نام خود تحویل می دهد. پس از تحویل کالا به بانک، فروشنده مبلغ پیش پرداخت را دریافت کرده واسناد لازم جهت ارسال کالا را تهیه می کند و تحت نظارت بانک، کالا را تحویل حمل کننده می دهد.

• اعتبار اسنادی قابل انتقال: این نوع از اعتبار اسنادی برای حضور واسطه در بازرگانی بین الملل استفاده می شود. در زمان استفاده از اعتبار اسنادی قابل انتقال، خریدار اعتبار اسنادی را به نفع ذینفع اول (واسطه) باز می کند. بانک گشایش کننده اعتبار به بانک معامله کننده ( بانک فروشنده) ابلاغ می کند که می تواند با هماهنگی ذینفع اول (واسطه )، اعتبار را براساس شرایط اعلام شده به ذینفع دوم ( فروشنده اصلی) انتقال دهد.
مزیت این شیوه در آن است که واسطه می تواند بخش های مختلف یک محموله را از فروشندگان یا تولیدکنندگان مختلف تأمین کرده واعتبار را به همه آن ها انتقال دهد. هر تولید کننده بخش مربوط به خود را تهیه کرده و در نهایت کل محموله با یک اعتبار اسنادی تهیه میشود. واسطه در این روش به بانک معامله کننده دستور میدهد که اعتبار را به ذینفعان دوم انتقال دهد. در این مرحله بانک معامله کننده تبدیل به بانک انتقال دهنده می شود. بانک انتقال دهنده در چارچوب شرایط اعتبار و درخواست واسطه (ذینفع اول) اقدام به انتقال اعتبار به ذینفعان دوم می کند. البته واسطه فقط امکان محدود کردن و کاهش مبلغ اعتبار ، تاریخ انقضا، مهلت ارائه اسناد، بهای واحد ذکر شده در اعتبار، و آخرین تاریخ حمل را دارد. لازم به توضیح است در اعتبار اسنادی قابل انتقال طرفین از وجود واسطه آگاه هستند.

• اعتبار اسنادی اتکائی ( پشت به پشت): این نوع از اعتبار اسنادی نیز به عنوان یک روش برای واسطه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در صورتی که خریدار اعتبار اسنادی قابل انتقال گشایش نکرده باشد، واسطه نمی تواند اعتبار را به تولید کنندگان انتقال دهد، لذا از بانک ابلاغ کننده درخواست می کند با اتکا بر اعتبار اسنادی گشایش شده ( اعتبار فروش)، یک اعتبار اسنادی جدید ( اعتبار خرید) به نفع تولیدکنندگان اصلی بازکند. در اعتبار اسنادی اتکایی، خریدار از وجود فروشنده اصلی (تولید کننده) آگاه نیست و این یک مزیت برای واسطه به حساب می آید.

• اعتبار اسنادی تائید شده: از آن جایی که برخی از بانک ها از اعتبار پایینی برخوردار هستند، ممکن است فروشنده به اعتبار گشایش شده از طرف این بانک ها اعتماد لازم را نداشته باشد و در نتیجه درخواست کند تا بانک دیگری اعتبار گشایش شده را تائید نماید. بانک تائید کننده در واقع نقش تضمین کننده را ایفا می کند. براساس مقررات UCP600 بانک تائید کننده تعهداتی در حد و اندازه بانک گشایش کننده اعتبار دارد. به این معنی که فروشنده پس از ارسال محموله می تواند اسناد را مستقیم به بانک تائید کننده ارسال نماید و وجه اعتبار را از این بانک طلب نماید. طبیعی است در این شرایط بانک تائید کننده باید وجه اعتبار را به فروشنده پرداخت نماید. البته بانک تائید کننده پس از پرداخت وجه ، اصل پول به همراه مبلغی به عنوان کارمزد از بانک گشایش کننده دریافت میکند.

• اعتبار اسنادی ضمانتی: در این نوع اعتبار اسنادی، فروشنده کالا را تحویل شرکت حمل کننده داده واسناد مربوطه را برای خریدار ارسال میکند. در صورتی که خریدار نسبت به پرداخت وجه کالا به فروشنده اقدامی انجام ندهد، بانک گشایش کننده اعتبار موظف است وجه را پرداخت نماید. این نوع از اعتبار اسنادی ابتدا در امریکا به دلیل محدودیتهای بانکها برای صدور ضمانت نامه بانکی رواج پیدا کرد. جنس این نوع از اعتبار اسنادی، بیشتر از نوع ضمانت نامه است لیکن در حال حاضر اعتبار اسنادی ضمانتی توسط اتاق بازرگانی مورد پذیرش قرار گرفته ودر UCP600 نیز به آن اشاره شده است. با توجه به توضیحات ارائه شده مشخص شد اعتبارات اسناد شامل مجموعه ای از روش ها برای پرداخت های بین الملل است که بازرگانان را قادر می سازد با سهولت بیشتری اقدام به تجارت در بازارهای بین المللی کنند. باید توجه داشت اعتبار اسنادی با وجود ضریب اطمینان وامنیت بالا، هزینه بیشتری نسبت به سایر روش ها دارد. به همین دلیل معمولاً شرکت ها از این روش بیشتر در معاملاتی که احتمال خطر وجود دارد استفاده می نمایند و در معاملات خود با طرف های معتبر روش هایی چون وصولی را بکار می گیرند.

امکان تهیه اسناد لازم جهت ترخیص

یکی از موضوعات مهم در بازرگانی بین الملل، بحث اسناد بازرگانی است. این اسناد از نظر حقوقی، تجاری و فنی با ارزش بوده و به شکل گسترده ای در بازرگانی بین الملل مورد استفاده قرار می گیرند. اساساً میتوان اسناد مختلفی که در بازرگانی بین الملل بین خریدار و فروشنده جابجا می شود را به دو دسته کلی تقسیم نمود. اسناد مرسوم یا متداول: استفاده از برخی اسناد در بازرگانی بین الملل بسیار معمول است. طبیعی است این اسناد که مورد استفاده و قبول بازرگانان، بانک ها، گمرکات، نهادهای بین المللی، نهادهای داوری و ... هستند از اهمیت بالایی در بازرگانی بین الملل برخوردارند.

اسناد مرسوم یا متداول در بازرگانی بین الملل عبارت اند از :

01 پیش فاکتور
02 فاکتور
03 بارنامه/ راه نامه / رسید پست
04 گواهی مبدا
05 گواهی بازرسی
06 لیست عدل بندی ( بسته بندی)

بیمه نامه

اسناد خاص : به اسنادی که علاوه بر اسناد مرسوم و بنا به دلایل خاصی توسط خریدار درخواست می شوند، اسناد خاص گفته میشود. گواهی مربوط به بهداشت، مجوزهای دارویی، کشاورزی و ... نمونه هایی از این اسناد هستند که در صورت توافق بین طرفین ، فروشنده مکلف به تهیه آن ها است.
با توجه به پرتکرار بودن استفاده از اسناد مرسوم و اهمیت بالای آنها در بازرگانی بین الملل، در ادامه به بررسی این اسناد پرداخته خواهد شد . طبیعی است اسناد خاصی در صنایع مختلف مورد استفاده هستند که امکان بررسی آن‌ها در اینجا وجود ندارد. این اسناد عموماً فنی و تخصصی بوده و از دایره بحث ما خارج هستند.

پیش فاکتور (PI)

پیش فاکتور اولین سندی است که در معامله بین المللی توسط فروشنده صادر می شود. بعد از برقراری ارتباط به صورت مکاتبه یا مذاکره رودررو، طرفین در مورد شرایط معامله و موارد مختلف به توافق می رسند. توافقات فی مابین به شکل سند پروفرما از سوی فروشنده برای خریدار ارسال می گردد. گاهی اوقات فروشنده قبل از پروفرما پیشنهاد فروش خود را در سندی تحت عنوان مظنه صادر می نماید و بعد از چانه زنی و حصول توافق بین طرفین موارد مورد توافق در پروفرما درج می گردد؛ بنابراین پروفرما سندی است که توسط فروشنده قبل از انجام معامله صادر می گردد و حاوی کلیه توافقات اولیه بین فروشنده و خریدار است.

پروفرما اهمیت زیادی دارد و تنظیم دقیق آن به کاهش زمان انجام معامله کمک شایانی می کند. این امر بدین دلیل است که مطالب مندرج در پروفرما مبنای تکمیل چند فرم از جمله ثبت سفارش و گشایش اعتبار اسنادی است. در صورتی که نمات مدنظر به صورت دقیق، صحیح و کامل در پروفرما درج شود ممکن است در مراحل بعدی مشکلات متعددی برای بازرگانان بوجود آید. در تنظیم پروفرما باید به چند نکته توجه کرد که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند. مواردی که در یک پروفرما باید گنجانده شود عبارت اند از :

01 مدت اعتبار پروفرما : در پروفرما فروشنده به خریدار اعلام می نماید کالای خاصی را به قیمت مشخص و شرایط معلوم به وی می فروشد؛ اما این شرایط دائمی نیست و باید مشخص شود خریدار تا چه زمانی می تواند به فروشنده جهت خرید با این شرایط مراجعه کند. به بیان دیگر باید مشخص کرد شرایط اعلام شده از سوی فروشنده تا چه زمانی معتبر است. ممکن است بعد از گذشت مدت زمان خاصی فروشنده نتواند با قیمت قبل معامله کند. از سوی دیگر مدت اعتبار پروفرما در زمان گشایش اعتبار اسنادی نیز مهم است؛ بنابراین بهتر است در پروفرما ذکر شود که مدت اعتبار آن تا چه زمانی است.
02 نام کالا : در پروفرما به صورت دقیق مشخصات کالا تشریح شود. نام کالا، جنس آن، رنگ، اندازه، وزن، ابعاد و سایر موارد برای توصیف دقیق کالا باید در پروفرما ذکر شود. گاهی اوقات فروشنده تعرفه 8 رقمی کالا بر مبنای سیستم هماهنگ شده را نیز در در پروفرما درج می نماید. درج نام کالا جهت شناسایی، طبقه بندی و عملیات ارزیابی در گمرک نیز اهمیت زیادی دارد.
03 مقدار کالا : قیمت و شرایط اعلام شده از سوی فروشنده معمولا تابعی از مقدار خریداری شده است؛ بنابراین باید در پروفرما مشخص شود قیمت و شرایط اعلام شده برای چه مقدار کالا است. مقدار کالا با توجه به واحد شمارش آن کالا و تحت عناوین وزن، حجم، تعداد و یا دیگر واحدها مشخص می شود.
04 قیمت کالا : قیمت را می توان مهم ترین بخش پروفرما در نظر گرفت. طرفین معمولا بعد از مشخص شدن تمام شرایط در مورد قیمت تصمیم می گیرند؛ چرا که قیمت تابعی از شرایط معامله است. قیمت کالا در پروفرما به صورت قیمت واحد و قیمت کل مطرح می گردد. در صورتی که پروفرما شامل چند قلم کالا باشد قیمت واحد اقلام در یک ستون زیر هم اعلام می شود، در ادامه قیمت کل هر قلم که ضرب قیمت واحد در تعداد کالا است محاسبه شده و نهایتا قیمت کل اقلام یا قیمت کلی اعلام شده در پروفرما درج می گردد.
05 مبلغ پرداخت شده برای حمل : در صورتی که طبق توافقات فروشنده موظف به پرداخت کرایه حمل باشد طبیعی است قیمت اعلام شده توسط فروشنده شامل کرایه حمل نیز خواهد بود. لذا بهتر است مبلغ پرداخت شده برای حمل در پروفرما مشخص شود. در این حالت فروشنده بعد از ذکر قیمت واحد و قیمت کل اقلام کرایه حمل را نیز به صورت جداگانه درج می کند. در این شرایط قیمت FOB به قیمت CFR تبدیل می شود. این موضوع در مبحث اینکوترمز مورد بررسی بیشتر قرار می گیرد. از سوی دیگر مشخص کردن کرایه حمل در زمانی که ناوگان حمل خارجی است، کار محاسبه 10 درصد کرایه حمل به وزارت راه و ترابری را تسهیل می نماید.
06 نوع ارز : از آنجا که معامله در محیط بین المللی و دست کم بین دو کشور اتفاق می افتد فروشنده باید اعلام کند مبلغ مشخص شده به کدام ارز است. نوع ارز را معمولا فروشنده مشخص می نماید؛ اما خریدار نیز باید آن را بپذیرد. به عبارت دیگر نوع ارز باید مورد توافق طرفین باشد. گاهی اوقات قوانین بانکی و رویه های حقوقی یکی از طرفین ممکن است محدودیت هایی در این زمینه ایجاد نماید.
07 کشور و کارخانه تولید کننده : گاهی اوقات خریدار نمی تواند مستقیما از سازنده خرید کند و به دلایل متعدد به ناچار از واسطه ها استفاده می نماید. از سوی دیگر با توجه به شکل گیری الگوی شرکت های چندملیتی و اتحادیه های اقتصادی اغلب اوقات چندین کشور در ساخت یک محصول نهایی مشارکت می نمایند. به همین دلیل در اظهارنامه گمرکی نام کشور مبدأ و کشور طرف معامله به صورت مجزا درج می گردد. کشور مبدأ یا سازنده در خانه های 10 و 16 و کشور طرف معامله یا کشور صادر کننده در خانه های 11 و 15 اظهارنامه درج می شوند. در هر صورت در پروفرما باید مشخص شود کشور سازنده کدام است و مبدأ کالا کجاست.
08 نحوه بسته بندی: بسته بندی یکی از وظایف ذاتی فروشنده است. بسته بندی صادراتی با بسته بندی محصول برای بازار داخلی تفاوت های اساسی دارد. این تفاوت دو دلیل اصلی دارد:

• تفاوت در بسته بندی به دلیل ریسک های فیزیکی حمل و نقل: در جریان مبادلات بین المللی کالاها مسیر بسیار طولانی را با وسایل حمل متعدد طی می نمایند. گاهی اقات در حمل های بین المللی جمله حمل مرکب، کالا در چند وسیله حمل مختلف همچون کامیون، قطار، کشتی و هواپیما تخلیه و بارگیری می شود. در صورتی که در معاملات داخلی فاصله فیزیکی و نوع حمل و نقل به پیچیدگی معاملات بین المللی نیست. بسته بندی صادراتی باید متناسب با ماهیت و وزن کالا، میزان فاصله و نوع حمل باشد. بسته بندی باید به نحوی انجام شود که کالا در جریان حمل و نقل آسیبی نبیند و بدن صدمه ناشی از بسته بندی ضعیف به مقصد برسد.

• تفاوت در بسته بندی به دلایل بازاریابی در کشور مقصد: نوع بسته بندی یک کالای خاص ممکن است در کشورهای مختلف با توجه به متغیرهای بازاریابی از جمله فرهنگ و سلیقه کشور مبدأ متفاوت باشد. به عنوان مثال عسل در بعضی کشورها در بسته های پلاستیکی به بازار ارائه می شود و در بعضی کشورهای دیگر در بسته های شیشه ای. همچنین می توان به معنی رنگ ها، لغات و نشانه ها، الزامات قانونی و ... برای لزوم تغییرات در بسته بندی اشاره کرد.

• بنابراین خریدار و فروشنده باید به صورت دقیق و واضح مشخص می نمایند که چه نوع بسته بندی مد نظر آن است. هر چند با ظهور پدیده کانتینر مشکلات مربوط به بسته بندی خیلی از کالاها حل شده، اما همچنان باید دقت نمود در حمل و نقل مشکلی برای کالا ایجاد نشود. گاهی اوقات طرفین از واژه هایی همچون بسته بندی مناسب، بسته بندی استاندارد، و بسته بندی صادراتی استفاده می نمایند که درست نیست. علاوه بر بسته بندی اصلی کالا، نوع پالت یا حتی کانتیر مورد استفاده نیز بهتر است به صورت دقیق مشخص شود. این موضوع در زمان بازرسی کالا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. باید توجه داشت در صورت آسیب دیدن کالا به دلیل ضعف بسته بندی، بیمه خساراتی را پرداخت نمی کند.

09 مشخصات حمل : مشخصات حمل شامل تعیین نوع حمل، مبدأ، مقصد و وسیله حمل است. تعیین نوع حمل از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باید در پروفرما مشخص شود. منظور از نوع حمل در واقع نوع وسیله حمل است. کشتی، کامیون، هواپیما، قطار و خطوط لوله وسایل حمل بین المللی هستند که هر کدام از سرعت، ریسک و بالطبع هزینه خاصی برخوردارند. گاهی اوقات تغییر وسیله حمل تأثیر زیادی بر قیمت کالا دارد. درصد بالایی از کالاها در تجارت بین الملل از طریق کشتی حمل می شوند که تقریبا از سرعت و قیمت پایین و ریسک متوسط برخوردار است. بعلاوه تعیین مبدأ به ویژه مقصد حمل در پروفرما از اهمیت زیادی برخوردار است. چرا که پرداخت کرایه حمل از مبدأ تا مقصد یکی از هزینه های اصلی بازرگانی بین الملل به حساب می آید. باید مشخص گردد قیمت اعلام شده توسط فروشنده شامل کرایه حمل تا کجا است و تعهد فروشنده تا کجاست. این موضوع در مبحث اینکوترمز بیشتر مورد بررسی قرار می گیرد. اینکوترمز استانداردهای مشخصی برای این بخش از قرارداد و تعهدات طرفین در اختیار تجار قرار می دهد.
10 شرایط پرداخت : یکی از مهمترین نکات پروفرما تعیین نوع یا روش پرداخت و مدت زمان آن است. خریدار و فروشنده باید در خصوص روش و چگونگی پرداخت مذاکره کرده و در توافق نهایی را در پروفرما درج نمایند. روش های پرداخت متعددی در بازرگانی بین الملل مورد استفاده قرار می گیرد که توضیحات کاملی از آن در فصل 9 ارائه خواهد شد. در مجموع 5 روش پرداخت در معاملات بین الملل عبارت اند از خرید به روش حساب باز با خرید نسیه، خرید به روش پیش پرداخت، خرید با استفاده از برات اسنادی، خرید با گشایش اعتبار اسنادی، و تعهد پرداخت بانکی.
11 سایر موارد : چند مورد دیگر همچون شماره و تاریخ پروفرما، نام شرکت فروشنده، نام شرکت خریدار و اطلاعات بانکی نیز در اغلب پروفرما ذکر می گردد. به علاوه بعضی اوقات با توجه به توافق طرفین و ماهیت کالاها شروط ویژه و موارد خاصی نیز در پروفرما گنجانده میشود که در این متن مورد اشاره قرار نمی گیرند.

فاکتور یا سیاهه تجاری

فاکتور یا سیاهه تجاری یکی از اسناد متداول در بازرگانی بین الملل است که فروشنده، آن را به نام خریدار صادر میکند. اطلاعات مندرج در فاکتور با پیش فاکتور بسیار نزدیک هستند، با این تفاوت که فاکتور پس از توافق و برای هر محموله جداگانه ارائه میشود و پیش فاکتور قبل از آن و ممکن است به صورت کلی باشد. به عبارت دیگر پیش فاکتو و فاکتور از نظر محتوا تفاوت چندانی با هم ندارند اما از نظر جایگاه حقوقی و ترتیب زمانی متفاوت هستند.

مواردی که در فاکتور آورده میشود را براساس نیاز خریدار می تواند تغییر داد. برای مثال براساس درخواست خریدار در برخی موارد نوع استاندارد اعمال شده در هنگام تولید، و یا نوع و هزینه حمل نیز در فاکتور ارائه میشود. لازم به ذکر است در برخی از موارد براساس درخواست خریدار فاکتور به تائید کنسولگری کشور خریدار در مبدا نیز میرسد. بارنامه و راهنامه از مهم ترین اسناد بازرگانی بین الملل هستند که با هم شباهت-های بسیار و تفاوتهای اساسی دارند. بارنامه سندی است دال بر عقد قرارداد حمل که حمل کننده یا نماینده وی پس از دریافت کالا، برای حمل آن از یک نقطه ( مبدا) به نقطه دیگر ( مقصد) با وسیله حمل مورد توافق در مقابل کرایه معینی صادر می نماید بارنامه چهار ویژگی مهم حقوقی دارد که عبارت اند از :

01 نشان دهنده انعقاد قرارداد حمل است .
02 بارنامه On Board نشان دهنده بارگیری کالا به روی وسیله نقلیه است.
03 بارنامه سند مالکیت کالا است و دارنده آن مالک کالا به حساب می آید.
04 بارنامه قابل انتقال و ظهرنویسی است.

در صورتیکه برای صاحب کالا امکان تهیه اسناد لازم جهت بازرگانی و ترخیص کالا وجود نداشته باشد؛ شرکت فراتجارت هخامنش با اتکا به نیروهای خبره و باتجربه، آمادگی خود را جهت انجام تمامی مراحل ترخیص کالا اعلام میدارد.




با خیال راحت انجام کارهای گمرکی و ترخیص کالاهای خود را به ما بسپارید.
همکاران ما با تجربه و ارتباط مناسب انجام کلیه امور گمرکی شما را به عهده میگیرند. خدمات و توانایی ها


برای دریافت راهنمایی و مشاوره با بخش فروش شرکت تماس حاصل نمایید
021-26212324
021-26212325
076-33758000
076-33759000

ارائه مشاوره در خصوص نحوه اخذ بیمه

یکی از جنبه های مهم در بازرگانی بین الملل، بیمه است. بدیهی است بازرگانان و صاحبان سرمایه دوست ندارند سرمایه خود را از دست بدهند و تمایل به محافظت از آن دارند. در بازرگانی بین الملل با توجه به مسافت و فرآیندهای حمل طولانی ، محموله ها که همان سرمایه بازرگانان است مورد خطر و تهدیدی جدی قرار دارد. آتش سوزی، فساد، واژگونی وسیله حمل، دزدی و... از جمله خطراتی است که محموله بازرگانان را در راه تهدید می کنند. بهترین راه برای حفاظت از سرمایه در برابر این خطرات، بیمه است.
در این قسمت کلیات مربوط به بیمه و بیمه در بازرگانی بین الملل تشریح می شود.

به مجموعه عملیاتی که توسط یک شرکت بازرسی کننده مستقل از قبیل بازرسی،نمونه برداری، اندازه گیری، آزمایش و غیره برای تعیین کمیت و کیفیت کالاها، تأسیسات و یا خدمات مورد معامله و تطابق نتایج آن با مشخصات مندرج در قرارداد خرید صورت می گیرد بازرسی می گویند. معمولا انواع بازرسی را در چارچوب زیر طبقه بندی می کنند.

بیمه

براساس ماده 1 قانون بیمه، مصوب سال 1316، بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می کند در ازاء پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد. در قوانین بیمه متعهد را بیمه گر، طرف تعهد را بیمه گذار، وجهی را که بیمه گذار به بیمه گر می پردازد حق بیمه، و آنچه را که بیمه می شود موضوع بیمه می نامند.
به این ترتیب 3 طرف اصلی در بیمه نامه عبارت اند از :

01 بیمه گر: شرکت بیمه ای است که مشخصات آن در بیمه نامه قید شده و جبران خسارت احتمالی را طبق شرایط مقرر در بیمه نامه به عهده دارد.
02 بیمه گذار: بیمه گذار شخص حقیقی یا حقوقی مذکور در بیمه نامه است که پوشش بیمه را خرید کرده و متعهد پرداخت حق بیمه آن است.
03 ذینفع: ذینفع شخص حقیقی یا حقوقی مذکور در بیمه نامه اعم از بیمه گذار یا غیر آن است که حق مطالبه و دریافت تمام یا قسمتی از خسارت وارد به مورد را دارا است . در بیمه باربری ذینفع بیمه نامه اصولاً باید گیرنده کالا در بارنامه باشد.

عقد بیمه و شرایط آن باید به موجب سند کتبی باشد و سند مزبور موسوم به بیمه نامه است مبلغ پرداخت شده به بیمه گر تحت عنوان حق بیمه و ضریب محاسبه آن را نرخ بیمه یا باربری می نامند.

بر اساس ماده 3 قانون بیمه در ایران، در بیمه نامه باید امور ذیل به طور صریح قید شوند:

01 تاریخ انعقاد قرارداد : در بیمه نامه باید تاریخ انعقاد بیمه نامه درج شود.
02 اسم بیمه گر و بیمه گذار : ذکر نام شرکت بیمه و بیمه شونده در بیمه نامه الزامی است. به طور مشخص بیمه گر همان شرکت بیمه است. بیمه گذار نیز شخصی است که به شرکت بیمه مراجعه کرده و اقدام به بیمه نمودن یک کالا، منفعت یا خطر می نماید. بیمه گذار ممکن است اصیل باشد یا به یکی از عناوین قانونی نمایندگی صاحب کالا یا شخص ذینفع را داشته یا مسئولیت حفظ آن را از طرف صاحب کالا داشته باشد. بر اساس قوانین، هر کس عقد بیمه را منعقد می کند، بیمه متعلق به خود اوست مگر آنکه در بیمه نامه تصریح شده باشد که بیمه مربوط به دیگری است.
03 موضوع بیمه : موضوع بیمه خطری است که بیمه می شود. حدود تعهد بیمه گر باید در قرارداد بیمه قید شود.
04 ابتدا و انتهای بیمه : در بیمه نامه باید نقطه آغاز و پایان بیمه تعیین شود.
05 حق بیمه : منظور از حق بیمه وجهی است که بیمه گذار به بیمه گر می پردازد. در قرارداد بیمه باید مبلغ حق بیمه درج شده باشد.
06 میزان تعهد بیمه گر در صورت وقوع حادثه : بر اساس ماده 19 قانون بیمه، مسئولیت بیمه گر عبارت است از تفاوت قیمت کالا بیمه شده بلافاصله قبل از وقوع حادثه با قیمت باقی مانده آن بلافاصله بعد از حادثه، خسارت حاصله به پول نقد پرداخته می شود مگر اینکه حق تعمیر و یا تعویض برای بیمه گر در سند بیمه پیش بینی شده باشد در این صورت بیمه گر ملزم است مورد بیمه را در مدتی که عرفاً کمتر از آن نمی شود تعمیر کرده یا عوض آن را تهیه و تحویل نماید. در هر صورت حداکثر مسولیت بیمه گر از مبلغ بیمه شده تجاوز نخواهد کرد. همچنین در صورتی که کالا به کمتر از قیمت واقعی بیمه گر فقط به تناسب مبلغی که بیمه کرده است مسوول خسارت خواهد بود. در بیمه های ذیل خسارت به این طریق حساب می شود:
01 در بیمه حمل و نقل قیمت کالا در مقصد.
02 در بیمه منافع حاصل از یک رویداد، منافعی که در صورت پیشرفت امر عاید بیمه گذار می شد.
03 در بیمه محصول زراعتی قیمت آن در سرزمین و موقع برداشت محصول.

بیمه حمل و نقل کالا

یکی از انواع بیمه های رایج در دنیا، بیمه حمل و نقل کالا است. این بیمه پوششی است که بیمه گر در مقابل دریافت حق بیمه متناسب با پوشش بیمه ای از بیمه گذار، تعهد می کند که چنانچه کالای مورد بیمه در جریان حمل و جابجایی از مبدأ به مقصد مندرج در بیمه نامه و به علت وقوع یکی از خطرات مندرج در بیمه نامه تلف و یا دچار خسارت شد و یا بیمه گذار بر اساس قوانین و مقررات بین المللی متحمل پرداخت هزینه هایی گردید، زیان وارد به کالا را جبران کرده و هزینه ها را هم بپردازد. البته علاوه بر پوشش های گفته شده، در بعضی از موارد زیان و خسارات وارد شده به اشخاص ثالث هم تحت پوشش این بیمه نامه ها قرار می گیرد :

انگلستان از سالیان پیش به دلیل شرایط جغرافیایی سرزمینش در حمل و نقل دریایی پیشرو بود. بازرگان انگلیسی برای محافظت از سرمایه خود اقدام به بیمه محصولات می نمودند. با گسترش تجارت بین الملل و افزایش تقاضا برای بیمه، انستیتو بیمه گران لندن اقدام به تعریف بیمه نامه هایی موسوم به کلوزهای A,B,C نماید، بیمه نامه های مختلفی در حمل و نقل بین الملل رایج بود. لکن با تعریف ارائه شده از طرف این انستیتو، بازرگانان به شکل گسترده ای از این بیمه نامه ها استفاده می نمایند.

انستیتوی بیمه گران لندن یک چارچوب استاندار برای بیمه حمل و نقل ارائه کرده که به طور گسترده ای در جهان مورد پذیرش قرار گرفته و بکار برده می شود . این چهارچوب شامل 3 کلوز است :

01کلوز A

02کلوز B

03کلوز C



بر اساس مقررات ارزی بانک مرکزی، بیمه های باربری باید تحت شرایط یکی از کلوزهای A,B, و C باشد. شورای عالی بیمه در اجرای بند 3 ماده 17 قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری شرایط عمومی بیمه باربری و مجموعه شرایط C و B و A را در جلسه مورخ 29/5/1375 تصویب نمود تا از تاریخ 1/10/1375 توسط شرکت های بیمه به مرحله اجرا درآید.

ماده 70 قانون تأسیس بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بیمه گری 1350 بیان می کند، بیمه های زیر باید منحصراً به وسیله مؤسسات بیمه ای که براساس این قانون اجازه فعالیت دارند انجام گیرد:
الف) بیمه اموال منقول یا غیر منقول موجود در ایران.
ب) بیمه حمل و نقل کالای وارداتی که قرارداد خرید آن در ایران منعقد می شود یا اعتبار اسنادی آن در ایران باز شده است.
تبصره- تجهیزات نظامی مورد نیاز وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح که فاقد امکان ساخت در داخل کشور بوده و فروشندگان آن تجهیزات حمل و نقل کالاهای مورد معامله را انحصاراً توسط بیمه های کشور فروشنده بیمه می نمایند، با پیشنهاد وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و تأیید بیمه مرکزی ایران و موافقت وزیر امور اقتصادی و دارایی از شمول بند ب این ماده مستثنی می باشد.
ج) بیمه مربوط به کارگزاران و مستخدمین خارجی به استثنای بیمه عمر و حوادث شخصی در مدت اقامت در ایران.
د) بیمه مربوط به ایرانیان مقیم ایران.

همان گونه که مشخص است براساس بند ب ماده 70، کلیه واردکنندگانی که قرارداد خرید را در ایران منعقد می کنند و یا قصد استفاده از اعتبارات اسنادی که در ایران گشایش یافته را دارند باید از بیمه های ایرانی برای عقد قرارداد بیمه حمل و نقل استفاده نمایند. بانک مرکزی به استناد همین ماده در مقررات ارزی خود آورده است:
ارائه بیمه نامه باربری یا گواهی بیمه مستند به قرارداد بیمه ای صادره توسط مؤسسات مجاز بیمه ایرانی برای محصولات وارداتی الزامی است. لذا گشایش اعتبارات اسنادی/ ثبت سفارش بروات وصولی اسنادی که مستلزم پرداخت حق بیمه توسط فروشنده می باشد موکول به درج ارائه نسخه ای ار بیمه نامه یا گواهی بیمه، نزد بیمه گر مجاز ایرانی در شرایط اعتبار اسنادی و یا همراه اسناد برات وصولی اسنادی می باشد.
همان گونه که مشخص است بانک مرکزی دایره محدودیت واردکنندگان را تنگ تر کرده و حمایت بیشتری از بیمه های ایرانی به عمل آورده است. مقررات ارزی بانک مرکزی، ارائه بیمه نامه ایرانی را برای همه محصولات وارداتی (نه فقط وارداتی که قرارداد خرید آن ها در ایران منعقد شده) الزامی دانسته است. همچنین علاوه بر اعتبار اسنادی، به برات وصولی اسنادی نیز در این مقررات اشاره شده است.


با خیال راحت انجام کارهای گمرکی و ترخیص کالاهای خود را به ما بسپارید.
همکاران ما با تجربه و ارتباط مناسب انجام کلیه امور گمرکی شما را به عهده میگیرند. خدمات و توانایی ها


برای دریافت راهنمایی و مشاوره با بخش فروش شرکت تماس حاصل نمایید
021-26212324
021-26212325
076-33758000
076-33759000

ارائه مشاوره در خصوص بازرسی کالا

یکی از دغدغه های خریداران در بازرگانی بین الملل همخوانی کالای ساخته و ارسال شده با تعهدات فروشنده در قرارداد است. فروشنده ممکن است به دلیل اشتباه با سودجویی، کالایی با کیفیت یا کمیت پایین تر از سطح تعهداتش را به خریدار ارائه نماید. برای جلوگیری از این مشکل خریدار می تواند خود در زمان تولید، بسته بندی، و تحویل کالا به حمل کننده بر فرآیند و کیفیت کالا نظارت داشته باشد و یا از شرکت های بازرسی برای این کار استفاده کند. هر چند در گذشته معمولا بازرگانان چاره ای جز برگزیدن راه اول نداشتند، اما از اوایل دهه 1980 استفاده از شرکت های بازرسی به شکل قابل توجهی در بازرگانی بین الملل رواج یافته است. در حال حاضر این مؤسسات علاوه بر ارزیابی کمیت، کیفیت و قیمت کالا، اقدام به بررسی استاندارد بودن آن نیز می نماید.

همچنین براساس قوانین و مقررات بانکی، کلیه کالاهای وارداتی که انتقال ارز آن ها به نحوی از طریق سیستم های بانکی از جمله اعتبارات اسنادی و حواله های ارزی صورت می پذیرد و یا ارز مبادله ای برای آن ها اختصاص داده شده است باید بازرسی شوند، و ارائه گواهینامه بازرسی (PSI) جهت ترخیص کالا و آزاد شدن اسناد از بانک الزامی است. همچنین با توجه به الزام سازمان ملی استاندارد مبنی بر بازرسی و آزمون های کالاهای واردتی مشمول استاندارد اجباری در مبدأ براساس استاندارد ملی ایران و یا سایر استانداردهای معتبر خارجی، ارائه گواهینامه انطباق با استاندارد (COC) الزامی است.
به مجموعه عملیاتی که توسط یک شرکت بازرسی کننده مستقل از قبیل بازرسی،نمونه برداری، اندازه گیری، آزمایش و غیره برای تعیین کمیت و کیفیت کالاها، تأسیسات و یا خدمات مورد معامله و تطابق نتایج آن با مشخصات مندرج در قرارداد خرید صورت می گیرد بازرسی می گویند. معمولا انواع بازرسی را در چارچوب زیر طبقه بندی می کنند.

01 بازرسی قبل از حمل :این نوع بازرسی معمولا به تقاضای خریدار و جهت جلوگیری از کلاه برداری با اقدامات متخلفانه و اجتناب از آن ها انجام می شود. این نوع بازرسی در چهار دامنه مختلف و متنوع و طبق دستورالعمل و قرارداد بازرسی انجام می شود. دامنه این نوع بازرسی در چهار حوزه کمیت، کیفیت، بسته بندی و بارگیری است. از سوی دیگر این نوع بازرسی، به بازرسی چشمی یا ظاهری شهرت دارد و سلامت ظاهری یا فیزیکی کاملا کفایت می کند. ارائه دستورالعمل شفاف و دربرگیرنده کلیه موارد و تقاضاهای مشتری امری ضروری و مهم است. در پی این نوع بازرسی، گواهی بازرسی صادر می شود و مورد قبول و پذیرش سازمان استاندارد نیست. این بازرسی معمولا به صورت رندم چک و با نمونه گیری انجام می شود. تعیین مصادیق و انواع فعالیت های مرتبط با این نوع بازرسی عملا در ضمیمه قرارداد بازرسی انجام می شود.
02 بازرسی حین تولید : در صورتی که قطعات به کار رفته، مواد اولیه یا فرایند تولید یک کالا یا محصول اهمیت داشته باشد و بعد از بازرسی نتوان بدون هزینه و با مشکل، کالا را مورد بازرسی و ارزیابی قرارداد از بازرسی حین تولید استفاده می شود. بعضی کارشناسان این نوع بازرسی را جزء یکی از انواع بازرسی های قبل از حمل طبقه بندی می نمایند. از آنجا که مدت حضور بازرس در محل فروشنده در این روش طولانی است. کارمزد این نوع بازرسی بیش از سایر بازرسی ها است. این نوع بازرسی معمولا برای مواد غذایی، لوازم آرایشی و بهداشتی و ماشین آلات و تجهیزات انجام می شود.
03 بازرسی قیمت : این نوع بازرسی جهت کنترل و ارزیابی قیمت و بررسی واقعی بودن قیمت انجام می شود. طبیعتا بازرگان قیمت کالای مورد نظر و عرف آن را می داند. این نوع بازرسی معمولا به دستور بانک و مؤسسه تأمین کننده مالی و به هزینه خریدار یا وارد کننده انجام می شود به ویژه در مواردی که بانک یا نهادهای دولتی یک پروژه را تأمین مالی کند، جهت جلوگیری از سوءاستفاده از ارز ارزان قیمت یا وام های کم بهره دستور انجام بازرسی قیمت صادر می نماید. سوءاستفاده ممکن است به طریق پیش اظهاری یا نباتی انجام شود.
04 بازرسی اصالت فروشنده : این نوع بازرسی با هدف اطمینان از اصالت فروشنده و توانایی او در اجرای تعهدات قرارداد است. در این نوع بازرسی، شرکت بازرسی اقدام به تأیید هویت فروشنده می نماید. این بازرسی در حقیقت همان کار منبع یابی است که توسط شرکت های بازرسی انجام می شود. لازم به ذکر است معمولا بازرگانان به خاطر الزامات قانونی و مشخصا قواعد بانک مرکزی به سمت استفاده از این نوع بازرسی ها می روند.
05 بازرسی استانداری اجباری : مهم ترین و پیچیده ترین نوع بازرسی استانداری اجباری است. در این نوع بازرسی، شرکت بازرس به ثبات از سازمان استاندارد در محل خروج کالا از بازار فروشنده آن را مورد بازرسی قرار می دهد. این بازرسی و آزمون در آزمایشگاه مجاز و تحت نظارت شرکت بازرس انجام می شود و بعد از اداره استاندارد گواهینامه انطباق برای کالا صادر می گردد.
 
 
 

با خیال راحت انجام کارهای گمرکی و ترخیص کالاهای خود را به ما بسپارید.
همکاران ما با تجربه و ارتباط مناسب انجام کلیه امور گمرکی شما را به عهده میگیرند. خدمات و توانایی ها


برای دریافت راهنمایی و مشاوره با بخش فروش شرکت تماس حاصل نمایید
021-26212324
021-26212325
076-33758000
076-33759000

عضو این خبرخوان RSS شوید