مرز بازرگان یا گمرک مرزی بازرگان در یک کیلومتری شهر بازرگان در استان آذربایجان غربی قرار دارد. این گمرک در سال 1305 احداث شده است و از مهمترین نقاط مرزی ایران می باشد. گمرک بازرگان تنها مرز 24 ساعته و بین المللی بین ایران و ترکیه است. این مرز در کشور ترکیه مرز گوربولاغ نام دارد. 

واردات و صادرات کالا شامل هزینه های متعددی می باشد که یکی از این هزینه ها مربوط به ترخیص کالا از گمرک است. نرخ ترخیص کالا شامل هزینه های مختلفی می باشد که آگاهی از آنها مهم است. در برخی مواقع به دلیل هزینه بالا ترخیص کالا، تجار و بازرگانان مجبور هستند کالای خود را برای مدت زمان بیشتری در انبار گمرک نگهداری کنند که این خود باعث افزایش هزینه های ترخیص کالا می شود به همین دلیل لازم است قبل از اقدام به واردات و صادرات از هزینه های مربوط به ترخیص کالا از گمرک آگاهی پیدا کنیم.

در بین کشور های وارد کننده کالا به ایران، کشور چین بیشترین حجم از واردات کالا به ایران را به خود اختصاص داده است. همانطور که می دانید اغلب کالا های مصرفی در ایران تولید کشور چین می باشد. به دلیل این حجم بالا از تبادلات و واردات از این کشور، بسیاری از تجار و بازرگانان ایرانی در کشور چین نمایندگی فعال دارند. از این رو نیاز به حمل و نقل و ترخیص کالا بیشتر از پیش احساس می شود.

بزرگترین گمرک هوایی جمهوری اسلامی ایران، گمرک فرودگاه بین المللی امام خمینی می باشد. در این گمرک هوایی کلیه امور و رویه های گمرکی مانند فریت، واردات قطعی، واردات موقت، ترانزیت و پست سریع و ... انجام می شود. فرودگاه امام خمینی در 25 کیلومتری تهران و در جاده قم – تهران واقع شده است. مساحت این گمرک حدود 13500 هکتار می باشد. گمرک امانات پستی و گمرک فرودگاه مهرآباد نیز زیر نظر گمرک فرودگاه امام خمینی اداره می گردد. 

منظور از ترانزیت خارجی کالا، سلسله مراحلی می باشد که در طی آنها کالا از مبدا خارجی به مقصد کشور ثالث و یا نگهداری کالا در مناطق حفاظت شده و انتقال تدریجی آن به تقاضای صاحب کالا از قلمرو جمهوری اسلامی ایران، از یک منطقه مرزی کشور وارد می شود و از همان مکان یا نقاط مرزی دیگر کشور، خارج می گردد.

همانطو که در مقالات گذشته گفته شد، گمرک بندر عباس یکی از گمرکات مهم کشور می باشد که از چندین گمرک کوچک و بزرگ تشکیل شده است. مهمترین گمرکات بندرعباس، گمرک شهید رجایی و گمرک شهید باهنر می باشد، همچنین این دو گمرک از بزرگترین گمرکات کل کشور هستند. این دو گمرک نسبت به گمرکات دیگر بندرعباس دارای مساحت بیشتر و ظرفیت بالاتری می باشند.

همانطور که در مقاله قبلی گفته شد، بندر عباس به دلیل موقعیت جغرافیایی که دارد به یکی از نقاط مهم ایران برای صادرات و واردات کالا تبدیل شده است. در این منطقه چند گمرک مهم و استراتژی کشور واقع شده است که در ادامه به بررسی انها می پردازیم.

موقعیت جغرافیایی استان هرمزگان با مرکزیت بندر عباس، باعث شده است این منطقه به یک موقعیت استراتژیک برای صادرات و واردات و معاملات بزرگ تبدیل شود. به همین دلیل گمرکات مهم کشور اغلب در این استان واقع شده اند. این استان در جنوب کشور و در شمال تنگه هرمز واقع شده است و از نظر مساحت هشتمین استان بزرگ کشور محسوب می شود.